Życie Jezusa na Ziemi było życiem jedności z Bogiem i przyrodą. Po trudach dnia codziennego często oddalał się w ustronne miejsce na spotkanie z Ojcem. Biblia na przykład mówi: „Wtedy idzie Jezus z nimi do ogrodu, zwanego Getsemane, i mówi do uczniów: Siądźcie tu, a Ja tymczasem odejdę tam i będę się modlił”. Mt 26,36 BW.

Służąc ludziom, Chrystus przebywał głównie na świeżym powietrzu, wygłaszając Swoje nauki pod gołym niebem, wśród drzew, pól i łąk. Biblia mówi: „A Jezus, widząc tłumy, wszedł na górę, a gdy usiadł, podeszli do niego jego uczniowie. Wtedy otworzył usta i nauczał ich”. Mt 5,1-2 UBG.

Dlaczego Jezusowi zależało na kontakcie z przyrodą? Bóg stworzył naszą planetę tak, żeby rosły na niej rośliny, żyły zwierzęta i panował ład sił przyrody, „Albowiem tak mówi Pan, Stworzyciel nieba, On Bóg, który ukształtował i wykończył ziemię, który ją mocno osadził, który nie stworzył jej bezładną, lecz przysposobił na mieszkanie: Ja jestem Pan i nie ma innego”. Iz 45,18 BT. „PAN Bóg wziął więc człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby go uprawiał i strzegł”. Rdz 2,15 UBG. „Potem rzekł Bóg: Oto daję wam wszelką roślinę wydającą nasienie na całej ziemi i wszelkie drzewa, których owoc ma w sobie nasienie: niech będzie dla was pokarmem! Wszystkim zaś dzikim zwierzętom i wszelkiemu ptactwu niebios, i wszelkim płazom na ziemi, w których jest tchnienie życia, daję na pokarm wszystkie rośliny. I tak się stało”. Rdz 1,29-30 BW.

Świat flory i fauny był z pewnością przepiękny i bardzo zróżnicowany, więc na pewno z ogromną przyjemnością Adam zajmował się ogrodem, przecież w Edenie uprawianie ogrodu nie było związane z trudem, nie było tam chwastów i wszystko wspaniale rosło. Biblia mówi: „I wywiódł PAN Bóg z ziemi wszelkie drzewa miłe dla oka i których owoce były dobre do jedzenia oraz drzewo życia pośrodku ogrodu i drzewo poznania dobra i zła. A z Edenu wypływała rzeka, aby nawadniać ogród... A złoto tej ziemi jest wyborne. Tam też jest bdellium (żywica – BT) i kamień onyksowy”. Rdz 2,9-10.12 UBG.

Przyroda uświadomiła kiedyś Adamowi, tak jak i nam dzisiaj uzmysławia, że jesteśmy jej nieodzowną częścią. To z ziemi powstał człowiek, „...wrócisz do ziemi, z której zostałeś wzięty; bo prochem jesteś...” - powiedział Bóg. Rdz 3,19 BT. Zjednoczeni z przyrodą powinniśmy być pełni szacunku dla jej praw i odpowiedzialni za nią, zgodnie z wolą Stwórcy: „Po czym Bóg im (pierwszym ludziom) błogosławił, mówiąc do nich: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi”. Rdz 1,28 BT.

Pamiętajmy przy tym, że człowiek jest tylko szafarzem dóbr Bożych, „My bowiem jesteśmy pomocnikami Boga...”. 1 Kor 3,9 BT.

Bóg jest Właścicielem ziemi, ponieważ „Do Pana należy ziemia i to, co ją napełnia, świat i jego mieszkańcy. Albowiem On go na morzach osadził i utwierdził ponad rzekami”. Ps 24,1-2 BT, więc człowiek ma ograniczone do niej prawa. Biblia mówi: „Ziemia nie będzie sprzedawana na zawsze, gdyż ziemia należy do mnie, a wy jesteście u mnie gośćmi i przybyszami”. Kpł 25,23 UBG.

Ponadto człowieka dotyczą pewne nakazy, na przykład: „Sześć lat będziesz obsiewał swoje pole, sześć lat będziesz obcinał swoją winnicę i będziesz zbierał jej plony, ale w siódmym roku będzie uroczysty szabat dla ziemi, szabat dla Pana. Nie będziesz wtedy obsiewał pola ani obcinał winnicy, nie będziesz żął tego, co samo wyrośnie na polu, ani nie będziesz zbierał winogron nieobciętych”. Kpł 25,3-5 BT. „Troszcz się o dobry wygląd swych owiec, otaczaj opieką swe trzody. Nie będziesz miał na zawsze tego, co posiadasz, bogactwa twoje nie są wiecznotrwałe. Gdy trawa wyrasta, robi się zielono, a w górach zbiera się siano. Owce rosną po to, żebyś miał ubranie, a kozły, byś miał czym zapłacić za pole. Dosyć masz mleka koziego na własny użytek”. Prz 27,23-27 BWP.

Jak w Edenie zajmowanie się przyrodą nie nastręczało trudności, tak po grzechu pierwszych ludzi wszystko się zmieniło. Pan zapowiedział Adamowi: „...przeklęta niech będzie ziemia z twego powodu: w trudzie będziesz zdobywał od niej pożywienie dla siebie po wszystkie dni twego życia. Cierń i oset będzie ci ona rodziła, a przecież pokarmem twym są płody roli. W pocie więc oblicza twego będziesz musiał zdobywać pożywienie, póki nie wrócisz do ziemi, z której zostałeś wzięty...”. Rdz 3,17-19 BT.

Przyroda z niecierpliwością oczekuje swojego wybawienia od skutków grzechu. Biblia mówi: „Bo stworzenie z tęsknotą oczekuje objawienia synów Bożych, gdyż stworzenie zostało poddane znikomości, nie z własnej woli, lecz z woli tego, który je poddał, w nadziei, że i samo stworzenie będzie wyzwolone z niewoli skażenia ku chwalebnej wolności dzieci Bożych. Wiemy bowiem, że całe stworzenie wespół wzdycha i wespół boleje aż dotąd”. Rz 8,19-22 BW.

A mimo to przyroda nadal nas zachwyca, a przebywanie na łonie natury cieszy. I tak być powinno, ponieważ człowiek, obcując z przyrodą, może przekonać się, jaki jest Bóg. Biblia mówi: „Niebiosa opowiadają chwałę Boga, A firmament głosi dzieło rąk jego”. Ps 19,1 BW. Jest ona dowodem na istnienie Boga, „Bo niewidzialna jego istota, to jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od stworzenia świata oglądane w dziełach i poznane umysłem, tak iż nic nie mają na swoją obronę”. Rz 1,20 BW.

Nawiązując do przyrody, Jezus w przypowieściach przekazywał Boże prawdy. Gdy słuchający później spoglądali na rzeczy, które ilustrowały te prawdy, przypominali sobie słowa Jezusa, który: „W wielu takich przypowieściach głosił im naukę, o ile mogli [ją] rozumieć. A bez przypowieści nie przemawiał do nich. Osobno zaś objaśniał wszystko swoim uczniom”. Mk 4,33-34 BT. „Zdumiewali się Jego nauką, gdyż słowo Jego było pełne mocy”. Łk 4,32 BT.

Poza pięknem przyrody widzimy też działające w niej antagonistyczne siły. Wytłumaczenie tego znajdziemy w Biblii: „To nieprzyjaciel uczynił”. Mt 13,28 BW. Za sprawą nieprzyjaciela ziemia „Cierń i oset będzie ci... rodziła”. Rdz 3,18 BT, a one zagłuszać będą dobry siew. Chwasty reprezentują zło, które niszczy. Przeciwstawną złu jest miłość, która odnawia. Biblia mówi: Bóg „niebo okrywa chmurami, deszcz przygotowuje dla ziemi; sprawia, że góry wypuszczają trawę i zioła, by ludziom służyły”. Ps 147,8 BT, „Ty im dajesz pokarm ich we właściwym czasie. Otwierasz rękę swą i nasycasz do woli wszystko, co żyje”. Ps 145,15-16 BW. Przyroda mówi więc o dobroci Bożej: „Albowiem ja wiem, jakie myśli mam o was – mówi Pan – myśli o pokoju, a nie o niedoli, aby zgotować wam przyszłość i natchnąć nadzieją”. Jr 29,11 BW.

Podsumowanie. Przyroda jest środowiskiem, w którym żyjemy, dlatego Bóg najpierw stworzył przyrodę, a następnie człowieka. „A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre...”. Rdz 1,31 BT. Niestety, to co „było bardzo dobre”, przeminęło z powodu grzechu, a cała przyroda z niecierpliwością oczekuje swojego wybawienia od jego skutków. Biblia mówi: „Bo stworzenie z tęsknotą oczekuje objawienia synów Bożych, gdyż stworzenie zostało poddane znikomości, nie z własnej woli, lecz z woli tego, który je poddał, w nadziei, że i samo stworzenie będzie wyzwolone z niewoli skażenia ku chwalebnej wolności dzieci Bożych. Wiemy bowiem, że całe stworzenie wespół wzdycha i wespół boleje aż dotąd”. Rz 8,19-22 BW.

Wybawienie nastąpi, ale do tego czasu Bóg panuje nad przyrodą. Biblia mówi: „Z Twoich komnat nawadniasz góry, aby owocem Twych dzieł nasycić ziemię. Każesz rosnąć trawie dla bydła i roślinom, by człowiekowi służyły, aby z roli dobywał chleb i wino, co rozwesela serce ludzkie, by rozpogadzać twarze oliwą, by serce ludzkie chleb krzepił. Drzewa Pana mają wody do syta.… Tam ptactwo zakłada gniazda, na cyprysach są domy bocianów. Wysokie góry dla kozic, a skały są kryjówką dla borsuków”. Ps 104,13-18 BT. Człowiek jest jedynie szafarzem Bożej własności, bo „Obdarzyłeś go władzą nad dziełami rąk Twoich...”. Ps 8,7 BT.

Jednak przyroda jest przede wszystkim namacalnym dowodem istnienia Boga. Biblia mówi: „Bo niewidzialna jego istota, to jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od stworzenia świata oglądane w dziełach i poznane umysłem, tak iż nic nie mają na swoją obronę”. Rz 1,20 BW. To właśnie Twórcę przyrody winniśmy czcić za jego miłość, mądrość, kreatywność i artyzm, a nie przyrodę czy ciała niebieskie, jak to na przestrzeni wieków czyniono i nadal się czyni. Biblia mówi: „Nie będziesz miał innych bogów obok mnie. Nie czyń sobie podobizny rzeźbionej czegokolwiek, co jest na niebie w górze, i na ziemi w dole, i tego, co jest w wodzie pod ziemią. Nie będziesz się im kłaniał i nie będziesz im służył, gdyż Ja Pan, Bóg twój, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze winę ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia tych, którzy mnie nienawidzą. A okazuję łaskę do tysiącznego pokolenia tym, którzy mnie miłują i przestrzegają moich przykazań.” Wj 20,3-6 BW. Zatem „Uwielbiaj, duszo moja, Pana i nie zapominaj o tym, co ci dobrego uczynił.” Ps 103,2 BWP.

To, co Bóg przekazał nam w Piśmie Świętym, jest prawdą. Biblia mówi: „Te słowa są pewne i prawdziwe...”. Ap 22,6 BW, „Wszystkie przykazania twoje są prawdą... Prawda jest treścią słowa twego...”. Ps 119,86.160 BW. Skoro wszystkie przykazania Boże są prawdą, zatem kto „...nie zachowuje Jego przykazań, ten jest kłamcą i nie ma w nim prawdy”. 1 J 2,4 BT.

Jezus został posłany do nas po to, aby potwierdzić, że „Bóg nam świadkiem wiernym i prawdomównym...”. Jr 42,5 BT. Oznajmił więc: „...Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu”. J 18,37 BT.

Zauważmy, że z jednej strony Chrystus „dał świadectwo” o prawdziwości słów Ojca, ale z drugiej nauczał, że prawda nie tylko jest czymś, ale i Kimś. Z jednej więc strony Jezus potwierdził: „Ja im przekazałem Twoje (Ojca) słowo... słowo Twoje jest Prawdą”. J 17,14.17 BT, z drugiej – sam był potwierdzeniem prawdy, stąd Jego słowa: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem”. J 14,6 BT.

Nawet przeciwnicy Jezusa przyznawali: „Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i drogi Bożej w prawdzie nauczasz”. Mt 22,16 BT. Apostoł Jan rozwinął tę myśl, pisząc: „Syn Boży przyszedł i obdarzył nas zdolnością rozumu, abyśmy poznawali Prawdziwego. Jesteśmy w prawdziwym Bogu, w Synu Jego, Jezusie Chrystusie. On zaś jest prawdziwym Bogiem i Życiem wiecznym”. 1 J 5,20 BT. Ten, który w prawdzie nauczał, zapewnił: „Jeżeli będziecie trwać w nauce mojej, będziecie prawdziwie moimi uczniami i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli”. J 8,31-32 BT.

Prawda wyzwoli nas z niewoli grzechu, lecz „Jeśliście tylko słyszeli o nim (o Jezusie) i w nim pouczeni zostali...” i nie uwierzyli, że „...prawda jest w Jezusie”. Ef 4,21 BW, wtedy „...przez swoją zatwardziałość i serce nieskłonne do nawrócenia skarbisz sobie gniew na dzień gniewu i objawienia się sprawiedliwego sądu Boga, który odda każdemu według uczynków jego: tym, którzy przez wytrwałość w dobrych uczynkach szukają chwały, czci i nieśmiertelności – życie wieczne; tym zaś, którzy są przekorni, za prawdą pójść nie chcą, a oddają się nieprawości – gniew i oburzenie”. Rz 2,5-8 BT.

Dziś zadanie przekonywania o prawdzie wypełnia Duch Święty, który „składa świadectwo, gdyż Duch jest prawdą”. 1 J 5,6 BW. On uzdalnia nas do rozróżniania, co jest prawdą, a co fałszem, On – Duch Prawdy, „...którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy (wierzący) Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie”. J 14,17 BT.

Całym naszym sercem powinniśmy szukać Bożej prawdy, pragnąć jej i prosić o nią: „Ześlij światło i prawdę swoją, Niech mnie prowadzą, Niech mnie wprowadzą na górę twą świętą I do przybytków twoich”. Ps 43,3 BW, „Nie odejmuj też nigdy słowa prawdy od ust moich, gdy pokładam nadzieję w prawach twoich!”. Ps 119,43 BW, gdyż „wszystkie twe przykazania są prawdą”. Ps 119,151 BW.

Jeśli więc będziemy przyjmowali Boże „Słowo z całą gotowością i codziennie badali Pisma, czy tak się rzeczy mają”. Dz 17,11 UBG, wtedy Duch Święty pomoże nam wszystko zrozumieć, ponieważ „On, Duch Prawdy, wprowadzi was we wszelką prawdę, bo nie sam od siebie mówić będzie, lecz cokolwiek usłyszy (od Ojca) i oznajmi wam rzeczy przyszłe”. J 16,13 BT.

Wprowadzenie w prawdę jest procesem wieloetapowym. Wiąże się on z pragnieniem poznania Ojca i Syna oraz z życiem w Duchu Świętym, dzięki któremu dążyć będziemy do uświęcenia i życia zgodnego z Bożą wolą. A wolą Boga jest zesłanie na ziemię szczególnego głodu, jednak nie będzie to „głód chleba ani pragnienie wody, lecz głód słuchania słów Pańskich”. Am 8,11 BT.

Ten rodzaj głodu może zaspokoić prawda o Jezusie, który powiedział: „Ja jestem chlebem żywota; kto do mnie przychodzi, nigdy łaknąć nie będzie, a kto wierzy we mnie, nigdy pragnąć nie będzie… Albowiem ciało moje jest prawdziwym pokarmem, a krew moja jest prawdziwym napojem… Jak mię posłał Ojciec, który żyje, a Ja przez Ojca żyję, tak i ten, kto mnie spożywa, żyć będzie przeze mnie”. J 6,35.55.57 BW. Kto jest więc „...mądry, niech to zrozumie, a kto roztropny, niech to pozna. Drogi PANA bowiem są proste; sprawiedliwi po nich będą chodzić, ale przestępcy na nich upadną”. Oz 14,9 UBG.

Podsumowanie. Biblia mówi, że prawdą jest każde przekazane nam słowo Boga. „...Panie, Boże, Ty jesteś Bogiem, a słowa twoje są prawdą...”. 2 Sm 7,28 BW – poświadczał król Dawid. A Agura dodaje: „Każde słowo Pana jest prawdziwe. On jest tarczą dla tych, którzy mu ufają”. Prz 30,5 BW.

Jednak prawda nie jest tylko czymś. Chrystus, przychodząc na ziemię, stał się Słowem, które miało udział w prawdzie Boga, sam był więc pełen łaski i prawdy. Jan napisał: „I widziałem niebo otwarte, a oto biały koń, a Ten, który na nim siedział, nazywa się Wierny i Prawdziwy… imię zaś jego brzmi: Słowo Boże”. Ap 19,11.13 BW. „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy”. J 1,14 BT. Każdy człowiek ma dostęp do prawdy przez wiarę w Jezusa Chrystusa, ponieważ On jest „...droga i prawda, i żywot...”. J 14,6 BW. Trwając w Nim, a więc w prawdzie, „...będziecie prawdziwie wolni”. J 8,36 BW. Na dowód tego, że trwamy w prawdzie, „...Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: Abba, Ojcze!”. Ga 4,6 BT.

Pojęcie „prawda” zastosowane jest również do tego Ducha, Jezus bowiem powiedział, że Ojciec „da wam innego Pocieszyciela, aby był z wami na wieki – Ducha prawdy”. J 14,16-17 BW. A „On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy”. J 16,13 BT, dzięki której „prawdziwi czciciele będą oddawać cześć Ojcu w Duchu i prawdzie, a takich to czcicieli chce mieć Ojciec”. J 4,23 BT.

Gorliwie szukajmy więc prawdy, trwajmy w Tym, który jest „...droga i prawda, i żywot...”. J 14,6 BW i codziennie prośmy Ojca: „Prowadź mnie według Twej prawdy i pouczaj, bo Ty jesteś Bóg, mój Zbawca, i w Tobie mam zawsze nadzieję”. Ps 25,5 BT.

Moria to nazwa kraju i gór, gdzie patriarcha Abraham miał się udać, by złożyć ofiarę ze swojego syna Izaaka. Bóg powiedział do niego: „Weź twego syna jedynego, którego miłujesz, Izaaka, idź do kraju Moria i tam złóż go w ofierze na jednym z pagórków, jakie ci wskażę”. Rdz 22,2 BT.

Dlaczego Bóg, mimo że był przeciwny ofiarom z ludzi (Achaz „...własnego syna oddał na spalenie, jak to było ohydnym zwyczajem narodów, które Pan wytępił przed synami izraelskimi”. 1 Krl 16,3 BW; Izraelici „Oddawali też na spalenie swoich synów i swoje córki... i całkowicie się zaprzedali, czyniąc to, co złe w oczach Pana…”. 1 Krl 17,17 BW), wydał Abrahamowi polecenie złożenia takiej ofiary? Ponieważ „Bóg wystawił Abrahama na próbę”. Rdz 22,1 BT.

O jakiej próbie mowa? Biblia mówi: „Nazajutrz rano Abraham osiodłał swego osła, zabrał z sobą dwóch swych ludzi i syna Izaaka, narąbał drzewa do spalenia ofiary i ruszył w drogę do miejscowości, o której mu Bóg powiedział. Na trzeci dzień Abraham, spojrzawszy, dostrzegł z daleka ową miejscowość. I wtedy rzekł do swych sług: Zostańcie tu z osłem, ja zaś i chłopiec pójdziemy tam, aby oddać pokłon Bogu, a potem wrócimy do was”. Rdz 22,3-5 BT. Próba ta miała dowieść wiary i posłuszeństwa Abrahama.

Zwróćmy uwagę, że Abraham powiedział „wrócimy”. Skąd taka pewność? Biblia mówi: „Przez wiarę Abraham przyniósł na ofiarę Izaaka, gdy był wystawiony na próbę, i ofiarował jednorodzonego, on, który otrzymał obietnicę, Do którego powiedziano: Od Izaaka nazwane będzie potomstwo twoje. Sądził, że Bóg ma moc wskrzeszać nawet umarłych; toteż jakby z umarłych, mówiąc obrazowo, otrzymał go z powrotem”. Hbr 11,17-19 BW.

Jak zakończyła się ta próba? Biblia mówi: „A gdy przyszli na to miejsce, które Bóg wskazał, Abraham zbudował tam ołtarz, ułożył na nim drwa i związawszy syna swego Izaaka, położył go na tych drwach na ołtarzu. Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić swego syna. Ale wtedy Anioł Pański zawołał na niego z nieba i rzekł: Abrahamie, Abrahamie! A on rzekł: Oto jestem. [Anioł] powiedział mu: Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego!... Abraham, obejrzawszy się poza siebie, spostrzegł barana uwikłanego rogami w zaroślach. Poszedł więc, wziął barana i złożył w ofierze całopalnej zamiast swego syna”. Rdz 22,9-13 BT.

W ten sposób Abraham przeszedł pomyślnie próbę wiary i posłuszeństwa Bogu. Biblia mówi: „Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna. Po czym Anioł Pański przemówił głośno z nieba do Abrahama po raz drugi: Przysięgam na siebie, wyrocznia Pana, że ponieważ uczyniłeś to, a nie oszczędziłeś syna twego jedynego, będę ci błogosławił i dam ci potomstwo tak liczne, jak gwiazdy na niebie i jak ziarnka piasku na wybrzeżu morza; potomkowie twoi zdobędą warownie swych nieprzyjaciół. Wszystkie ludy ziemi będą sobie życzyć szczęścia [takiego, jakie jest udziałem] twego potomstwa, dlatego że usłuchałeś mego rozkazu”. Rdz 22,12.15-18 BT.

A co z Izaakiem? Czego ta próba miała dowieść w odniesieniu do jego osoby? Izaak był wychowany w wierze i posłuszeństwie tak Bogu, jak i swojemu ojcu. I choć przykazania nie zostały jeszcze spisane, on czcił „...swego ojca i swoją matkę…”. Wj 20,12 NBG. Gdy więc „Abraham osiodłał swego osła, zabrał z sobą dwóch swych ludzi i syna Izaaka...”. Rdz 22,3 BT, ten dorosły już człowiek bez sprzeciwu poszedł z ojcem. A gdy słudzy zostali w obozowisku, „Abraham, zabrawszy drwa do spalenia ofiary, włożył je na syna swego Izaaka, wziął do ręki ogień i nóż, po czym obaj się oddalili”. Rdz 22,6 BT.

Izaak nie dociekał i nie buntował się. Posłusznie wykonywał polecenia ojca. Biblia mówi: „A gdy przyszli na to miejsce, które Bóg wskazał, Abraham zbudował tam ołtarz, ułożył na nim drwa i związawszy syna swego Izaaka, położył go na tych drwach na ołtarzu. Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić swego syna”. Rdz 22,9-10 BT.

Nawet wtedy, gdy zobaczył nóż w dłoni ojca, Izaak – dużo młodszy i silniejszy – nie ciskał się, nie chciał uciekać. Miał pokój w sercu po wcześniejszej rozmowie z Abrahamem: „Izaak odezwał się do swego ojca Abrahama: Ojcze mój! A gdy ten rzekł: Oto jestem, mój synu – zapytał: Oto ogień i drwa, a gdzież jest jagnię na całopalenie? Abraham odpowiedział: Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój”. Rdz 22,7-8 BT.

Ponieważ Izaak był gotowy pozwolić złożyć siebie w ofierze Bogu, Pan i jego objął przymierzem danym Abrahamowi. Biblia mówi: „Gdy w kraju nastał głód... Izaak powędrował do Abimeleka, króla filistyńskiego... Ukazał mu się bowiem Pan i rzekł: Nie idź do Egiptu, lecz zatrzymaj się w tym kraju, który ci wskażę. Zamieszkaj w tym kraju, a ja będę z tobą, będę ci błogosławił. Bo tobie i twemu potomstwu oddaję wszystkie te ziemie i dotrzymam przysięgi, którą dałem twojemu ojcu, Abrahamowi, że rozmnożę potomstwo twe jak gwiazdy na niebie oraz dam twojemu potomstwu wszystkie te ziemie. Wszystkie ludy ziemi będą sobie życzyć szczęścia [takiego, jakie jest udziałem] twego potomstwa, dlatego że Abraham był mi posłuszny – przestrzegał tego, co mu poleciłem: moich nakazów, praw i pouczeń”. Rdz 26,1-5 BT.

Jakie znaczenie dla nas ma przymierze dane Abrahamowi? Dzięki temu przymierzu każdy wierzący jest dzieckiem Bożym. Biblia mówi: „Nie wszyscy bowiem, którzy pochodzą od Izraela, są Izraelem, i nie wszyscy, przez to, że są potomstwem Abrahama, stają się jego dziećmi, lecz w Izaaku uznane będzie twoje potomstwo, to znaczy: nie synowie co do ciała są dziećmi Bożymi, lecz synowie obietnicy są uznani za potomstwo”. Rz 9,6-8 BT. „Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy”. 1 J 3,1 BT.

Ofiarowanie Izaaka było zaplanowanym przez Pana Boga prawzorem ofiarowania Jego Syna za grzechy świata. I rzeczywiście, „wzbudził nam mocarnego Zbawiciela w domu Dawida”. Łk 1,69 BW, Chrystusa, który „był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. Spadła Nań chłosta zbawienna dla nas”. Iz 53,5 BT.

Podsumowanie. W języku hebrajskim Moria oznacza „Wybrane przez Jahwe” (Wikipedia). Pan Bóg wybrał odpowiedni czas, miejsce i ludzi, zaaranżował całe zdarzenie, aby uzmysłowić nam, z czym wiąże się prawdziwa religijność.

Dzięki pomyślnej próbie, błogosławieństwa i obietnice dane Abrahamowi i Izaakowi objęły też „Resztę”, jak określa gorliwie wierzących Biblia: „Tak przeto i w obecnym czasie ostała się tylko Reszta wybrana przez łaskę”. Rz 11,5 BT. „Właśnie wy, bracia, jesteście jak Izaak dziećmi obietnicy”. Ga 4,28 BT.

Wydarzenie na górze Moria uczy nas ogromnego zaufania do Boga i Jego wymagań, bez względu na cierpienia z nich wynikające; uczy nas też, że nic nie powinno stanowić dla nas takiej wartości, by nie mogło być oddane Bogu, albowiem „Do Pana należy ziemia i to, co ją napełnia, świat i jego mieszkańcy”. Ps 24,1 BT.

Moria to również obrazowe przedstawienie planu zbawienia: w zapowiedzianym czasie ma na ziemię przyjść Ktoś, Kogo „Bóg ustanowił jako ofiarę przebłagalną przez krew jego, skuteczną przez wiarę...”. Rz 3,25 BW. „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony”. J 3,16-17 BT.

„Skąd więc pochodzi mądrość i gdzie jest siedziba wiedzy? Zakryta dla oczu żyjących… Droga tam Bogu wiadoma, On tylko zna jej siedzibę”. Hi 28,20-21.23 BT. Zatem zdolnością rozumienia, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach obdarza nas Bóg. Biblia mówi: „Pan udziela mądrości, z ust Jego – wiedza, roztropność”. Prz 2,6 BT.

Zdolność pojmowania i oceny jest bardzo istotna przy podejmowaniu właściwych decyzji. Biblia mówi: „Jeżeli zaś komuś z was brakuje mądrości, niech modli się o nią do Boga, a na pewno będzie wysłuchany, gdyż Bóg wszystkim chętnie i bez wymówek udziela swych darów”. Jk 1,5 BWP. „Baczcie więc pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy. Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe. Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana”. Ef 5,15-17 BT.

Odpowiednie zrozumienie prawd i nauk jest niezbędne do duchowego wzrostu. Biblia mówi: „Otóż każdy, kto odżywia się tylko mlekiem, nie wie, co to sprawiedliwość, bo jest jeszcze niemowlęciem. Natomiast stałym pokarmem żywią się ludzie dorośli, którzy wskutek posiadanego doświadczenia mają umysł dostatecznie wyszkolony i potrafią odróżnić dobro od zła”. Hbr 5,13-14 BWP.

„Niewyszkolony” umysł ma problemy z pojmowaniem, zwłaszcza nowych sytuacji, jak to było w przypadku uczniów Jezusa. Biblia mówi: „Potem wziął Dwunastu i powiedział do nich: Oto idziemy do Jerozolimy i spełni się wszystko, co napisali prorocy o Synu Człowieczym. Zostanie wydany w ręce pogan, będzie wyszydzony, zelżony i opluty; ubiczują Go i zabiją, a trzeciego dnia zmartwychwstanie. Oni jednak nic z tego nie zrozumieli. Rzecz ta była zakryta przed nimi i nie pojmowali tego, o czym była mowa”. Łk 18,31-34 BT.

Z czasem, pod wpływem nauk i wyjaśnień Chrystusa, ich umysły otworzyły się i choć „Z początku Jego uczniowie tego nie zrozumieli… (jednak), gdy Jezus został uwielbiony, wówczas przypomnieli sobie, że to o Nim było napisane i że tak Mu uczynili”. J 12,16 BT.

Apostoł Paweł uzmysławia nam, że bez pomocy Ducha Świętego, pojmowanie spraw Bożych jest poza naszym zasięgiem. Biblia mówi: „Czytając to, możecie zrozumieć moje pojmowanie tajemnicy Chrystusowej, która nie była znana synom ludzkim w dawnych pokoleniach, a teraz została przez Ducha objawiona jego świętym...”. Ef 3,4-5 BW.

O tym, jak pomocny jest we właściwym pojmowaniu Duch Święty, mówił sam Pan Jezus: „Mam wam jeszcze wiele do powiedzenia, ale teraz znieść nie możecie; Lecz gdy przyjdzie On, Duch Prawdy, wprowadzi was we wszelką prawdę, bo nie sam od siebie mówić będzie, lecz cokolwiek usłyszy, mówić będzie, i to, co ma przyjść, wam oznajmi”. J 16,12-13 BW.

Zrozumienie jest dane tym, którzy są pokornego serca, na które Duch może właściwie oddziaływać. Biblia mówi: „Pan... prowadzi pokornych drogą prawa I uczy ich drogi swojej”. Ps 25,9 BW. „Niechaj się nikt nie łudzi! Jeśli ktoś spośród was mniema, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupim, by posiadł mądrość. Mądrość bowiem tego świata jest głupstwem u Boga. Zresztą jest napisane: On udaremnia zamysły przebiegłych lub także: Wie Pan, że próżne są zamysły mędrców”. 1 Kor 3,18-20 BT.

Nadto Biblia mówi: „wargi rozumne – to rzecz drogocenna”. Prz 20,15 BT. Warto ich słuchać, „Napisane jest bowiem: Wytracę mądrość mędrców, a przebiegłość przebiegłych zniweczę. Gdzie jest mędrzec? Gdzie uczony? Gdzie badacz tego, co doczesne? Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata? Skoro bowiem świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej, spodobało się Bogu przez głupstwo głoszenia słowa zbawić wierzących”. 1 Kor 1,19-21 BT.

Aby ułatwić sobie uczenie się i pojmowanie pewnych informacji, musimy wiedzieć, że sprawy duchowe należy rozpatrywać w duchowy sposób. Biblia mówi: „Głosimy to nie w uczonych słowach ludzkiej mądrości, lecz w słowach, których naucza Duch, przykładając do duchowych rzeczy duchową miarę. Ale człowiek zmysłowy nie przyjmuje tych rzeczy, które są z Ducha Bożego, bo są dlań głupstwem, i nie może ich poznać, gdyż należy je duchowo rozsądzać”. 1 Kor 2,13-14 BW.

Owszem, możemy mieć różnego rodzaju dylematy, jak psalmista piszący: „Rozmyślałem zatem, aby to zrozumieć, lecz to wydało mi się uciążliwe”. Ps 73,16 BT. Zawsze jednak możemy przyjść do Pana z prośbami: „Pozwól mi zrozumieć drogę Twych postanowień, abym rozważał Twe cuda”. Ps 119,27 BT; „Naucz mię zrozumienia i umiejętności, bo ufam Twoim przykazaniom”. Ps 119,66 BT; „Jestem Twoim sługą, daj mi zrozumienie, bym poznał Twoje napomnienia”. Ps 119,125 BT.

Bóg nigdy nie odmówi pomocy swoim dzieciom, szczególnie że od właściwego pojmowania Jego nauk zależy nasze zbawienie. Biblia mówi: „Sprawiedliwość Twoich napomnień trwa na wieki: daj mi zrozumienie, abym żył”. Ps 119,144 BT.

Podsumowanie. Zdolnością pojmowania, uczenia się oraz wykorzystywania posiadanej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach obdarza nas Bóg. Biblia mówi: „Jeśli, synu, nauki me przyjmiesz... ku mądrości nachylisz swe ucho, ku roztropności nakłonisz swe serce... jeśli wezwiesz rozsądek... rozwagę, jeśli... pożądać jej będziesz jak skarbów – to bojaźń Pańską zrozumiesz, osiągniesz znajomość Boga. Bo Pan udziela mądrości, z ust Jego – wiedza, roztropność: dla prawych On chowa swą pomoc, On – tarczą żyjącym uczciwie. On strzeże ścieżek prawości, ochrania drogi pobożnych. Wtedy sprawiedliwość pojmiesz i prawość, i rzetelność – i każdą dobrą ścieżkę, gdyż mądrość zagości w twym sercu, wiedza ucieszy twą duszę. Rozwaga pilnować cię będzie, roztropność na straży twej stanie”. Prz 2,1-10 BT.

Adam i Ewa zdecydowali się zerwać owoc z zakazanego drzewa, gdy stwierdzili, że ma ono owoce „godne pożądania dla zdobycia mądrości”. Rdz 3,6 BW i że będą oni „jak Bóg, znający dobro i zło”. Rdz 3,5 BW.

Nie zaakceptowali faktu, że znają Kogoś, Kto chętnie użycza ze swojej mądrości, Biblia bowiem mówi: „Pan udziela mądrości, z ust Jego – wiedza, roztropność”. Prz 2,6 BT. Mogli z niej korzystać, jak to zrobił król Salomon. Biblia mówi: „Dał też Bóg Salomonowi bardzo wielką mądrość i roztropność, nadto rozum tak rozległy, jak piasek nad brzegiem morza”. 1 Krl 4,29 BW.

I dziś każdemu może być udzielona cząstka Jego mądrości. Biblia mówi: „Jeśli zaś komuś z was brakuje mądrości, niech prosi o nią Boga, który daje wszystkim chętnie i nie wymawiając; a na pewno ją otrzyma. Niech zaś prosi z wiarą, a nie wątpi o niczym!”. Jk 1,5-6 BT.

Człowiek mądry przyswaja dostępne informacje, analizuje je i modli się: „Zbadaj mnie, Boże, i poznaj me serce; doświadcz i poznaj moje troski, i zobacz, czy jestem na drodze nieprawej, a skieruj mnie na drogę odwieczną!”. Ps 139,23-24 BT. To daje gwarancję trwania w mądrości Bożej. Biblia mówi: „Kto spośród was jest mądry i rozsądny? Niech wykaże się w swoim nienagannym postępowaniu uczynkami dokonanymi z łagodnością właściwą mądrości! Natomiast jeżeli żywicie w sercach waszych gorzką zazdrość i skłonność do kłótni, to nie przechwalajcie się i nie sprzeciwiajcie się kłamstwem prawdzie! Nie na tym polega zstępująca z góry mądrość, ale mądrość ziemska, zmysłowa i szatańska. Gdzie bowiem zazdrość i żądza sporu, tam też bezład i wszelki występek. Mądrość zaś [zstępująca] z góry jest przede wszystkim czysta, dalej, skłonna do zgody, ustępliwa, posłuszna, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, wolna od względów ludzkich i obłudy”. Jk 3,13-17 BT.

W Księdze Przypowieści Salomona uosobiona Boża mądrość tak siebie opisuje: „Jam Mądrość – Roztropność mi bliska, posiadam wiedzę głęboką. Bojaźnią Pańską – zła nienawidzić. Nie znoszę dumy, złych dróg, wyniosłości ust przewrotnych. Moja jest rada i stałość, moja – rozwaga, potęga. Dzięki mnie królowie panują, słusznie wyrokują urzędnicy. Dzięki mnie rządzą władcy i wielmoże – rządcy prawowierni. Tych kocham, którzy mnie kochają, znajdzie mnie ten, kto mnie szuka. Bogactwo jest ze mną i sława, wspaniałe dobra i prawość; mój owoc cenniejszy niż złoto, a plony niż srebro najczystsze. Drogą prawości ja kroczę, ścieżkami sprawiedliwości...”. Prz 8,12-20 BT.

Konsekwencjami kierowania się Bożą mądrością są tylko korzyści; nie tylko prawość i sprawiedliwość, ale i zrozumienie. Biblia mówi: „Jeśli, synu, nauki me przyjmiesz i zachowasz u siebie wskazania, ku mądrości nachylisz swe ucho, ku roztropności nakłonisz swe serce... zrozumiesz bojaźń Bożą”. Prz 2,1-2.5 BT.

I najważniejsze – kierowanie się w codziennym życiu mądrością Bożą prowadzi do zbawienia. Biblia mówi: „Zasobem sił zbawczych – mądrość i wiedza, jego skarbem jest bojaźń Pańska”. Iz 33,6 BT. „Błogosławiony ten, kto mnie (Mądrości) słucha, kto co dzień u drzwi moich czeka, by czuwać u progu mej bramy, bo kto mnie znajdzie, ten znajdzie życie i uzyska łaskę u Pana; kto mnie nie znajdzie, duszę swą rani, śmierć kocha każdy, kto mnie się wyrzeka”. Prz 8,34-36 BT.

Do tych, dla których mądrość ziemska jest ważniejsza, skierowane są słowa: „Gdzie jest mędrzec? Gdzie uczony? Gdzie badacz tego, co doczesne? Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata? Świat przez mądrość nie poznał Boga w mądrości Bożej”. 1 Kor 1,20-21 BT, dlatego „jesteście w błędzie, nie znając Pisma ani mocy Bożej". Mt 22,29 BT.

Ludzi znających Pisma, a więc kierujących się mądrością Bożą i tych nieznających ich, Pan Jezus porównał do budowniczych. Biblia mówi: „Każdego więc, kto tych słów moich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i uderzyły w ten dom. On jednak nie runął, bo na skale był utwierdzony. Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i rzuciły się na ten dom. I runął, a upadek jego był wielki”. Mt 7,24-27 BT. Zwróćmy uwagę na fakt, że mądrość Boża umożliwia przewidzieć skutki własnych decyzji – dom „nie runął, bo na skale był utwierdzony” Mt 7,25 BT.

Mądry człowiek uczy się mądrości z właściwego źródła, którym jest Boże Słowo, a jej krzewicielami – Boże dzieci. Biblia mówi: „Tak też i ja (Paweł) przyszedłszy do was, bracia, nie przybyłem, aby błyszcząc słowem i mądrością głosić wam świadectwo Boże…, a mowa moja i moje głoszenie nauki nie miały nic z uwodzących przekonywaniem słów mądrości, lecz były ukazywaniem ducha i mocy, aby wiara wasza opierała się nie na mądrości ludzkiej, lecz na mocy Bożej. A jednak głosimy mądrość między doskonałymi, ale nie mądrość tego świata ani władców tego świata, zresztą przemijających. Lecz głosimy tajemnicę mądrości Bożej, mądrość ukrytą, tę, którą Bóg przed wiekami przeznaczył ku chwale naszej… Nam zaś objawił to Bóg przez Ducha”. 1 Kor 2,1.4-7.10 BT.

Podsumowanie. Tylko Bóg jest Mądrością absolutną. Biblia mówi: „Bogiem wiecznym jest Pan, Stwórcą krańców ziemi. Niezgłębiona jest jego mądrość”. Iz 40,28 BW. Niedoskonałość ludzkiego umysłu sprawia, że nie pojmujemy, czym jest prawdziwa mądrość Boża, „Bo cząstkowa jest nasza wiedza...”. 1 Kor 13,9 BW i dlatego „Zbyt dziwna jest dla mnie Twa (Boga) wiedza, zbyt wzniosła: nie mogę jej pojąć”. Ps 139,6 BT. Jednak czy dlatego, że nie możemy w pełni pojąć Bożej mądrości, mamy z niej zrezygnować? Nie, Biblia bowiem zachęca: „Uczcie się roztropności, prostaczkowie, a wy, głupcy, nabierzcie rozumu!”. Prz 8,5 BW. „Zaufaj Panu z całego swojego serca i nie polegaj na własnym rozumie!”. Prz 3,5 BW, a „Pan da ci właściwe zrozumienie wszystkiego”. 1 Tm 1,7 BW.

Jeśli jednak będziemy jak „...ten lud (który) zbliża się do Mnie tylko w słowach i sławi Mnie tylko wargami, podczas gdy serce jego jest z dala ode Mnie; ponieważ cześć jego jest dla Mnie tylko wyuczonym przez ludzi zwyczajem… (TO) zginie mądrość jego myślicieli, a rozum jego mędrców zaniknie”. Iz 29,13-14 BT.

„Przeto przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu! Niewielu tam mędrców według oceny ludzkiej, niewielu możnych, niewielu szlachetnie urodzonych. Bóg wybrał właśnie to, co głupie w oczach świata, aby zawstydzić mędrców, wybrał to, co niemocne, aby mocnych poniżyć; i to, co nie jest szlachetnie urodzone według świata i wzgardzone, i to, co nie jest, wyróżnił Bóg, by to, co jest, unicestwić, tak by się żadne stworzenie nie chełpiło wobec Boga”. 1 Kor 1,26-29 BT. I dlatego „Nie sprzedawaj – nabywaj prawdę, mądrość, karność, rozwagę!”. Prz 23,23 BT.

Biblia mówi, że „w Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami”. Dz 11,26 BW. Zwróćmy uwagę na to, że chrześcijanami nie nazwano tych, którzy uwierzyli Jezusowi podczas Jego działalności – było to znacznie później, gdy widziano w uczniach naśladowców Chrystusa. Dlatego Paweł zachęcał: „Bądźcie naśladowcami moimi, tak jak ja jestem naśladowcą Chrystusa”. 1 Kor 11,1 BT. „Bądźcie, bracia, wszyscy razem moimi naśladowcami i wpatrujcie się w tych, którzy tak postępują, jak tego wzór macie w nas”. Flp 3,17 BT.

Pan Jezus nauczał: „Wchodźcie przez ciasną bramę; albowiem szeroka jest brama i przestronna droga, która wiedzie na zatracenie, a wielu jest takich, którzy przez nią wchodzą. A ciasna jest brama i wąska droga, która prowadzi do żywota; i niewielu jest tych, którzy ją znajdują”. Mt 7,13-14 BW. Ci, którzy są określeni mianem „niewielu”, są naśladowcami Chrystusa.

„Wielu” natomiast może uważać się za chrześcijan, ale Chrystus postawił sprawę jasno: „Nie każdy, kto do mnie mówi: Panie, Panie, wejdzie do Królestwa Niebios”. Mt 7,21 BW, choć tych „wielu” starało się, przekonując: „czyż nie prorokowaliśmy w imieniu twoim i w imieniu twoim nie wypędzaliśmy demonów, i w imieniu twoim nie czyniliśmy wielu cudów?”. Mt 7,22 BW. Powoływanie się na znajomość Jezusa to za mało, aby być chrześcijaninem, jeśli nie stosujemy się do wszystkich Jego nauk.

Jednak czy robili to zgodnie z wolą Bożą? Jakimi pobudkami się kierowali, skoro gdy przyjdzie Jezus, usłyszą ostre słowa: „Nigdy was nie znałem. Idźcie precz ode mnie wy, którzy czynicie bezprawie”. Mt 7,23 BW?

Biblia mówi, że gdy młody człowiek z przypowieści o „Synu marnotrawnym” przehulał majątek i „upadł na samo dno”, „wejrzawszy w siebie, rzekł… Wstanę i pójdę do ojca mego”. Łk 15,17-18 BW.

To są właściwe decyzje, aby uniknąć słów „Idźcie precz ode mnie”! Każdy z nas musi wejrzeć w siebie i przyjść do Ojca, bo do Królestwa Niebios wejdzie „tylko ten, kto pełni wolę Ojca mojego, który jest w niebie”. Mt 7,21 BW. Szczere pragnienie przyjścia do Ojca jest początkiem prawdziwego chrześcijaństwa, ponieważ to pragnienie prowadzi do diametralnych zmian w naszym dotychczasowym życiu.

Te zmiany to nowonarodzenie „przez obmycie odradzające i odnawiające w Duchu Świętym, którego wylał na nas obficie przez Jezusa Chrystusa, Zbawiciela naszego, abyśmy, usprawiedliwieni Jego łaską, stali się w nadziei dziedzicami życia wiecznego”. Tt 3,5-7 BT.

Biblia mówi, że „wiara nie jest rzeczą wszystkich”. 2 Tes 3,2 BW. Nie wszyscy, którzy są religijni, wejdą na wąską drogę, gdyż „niewielu jest tych, którzy ją znajdują”. Mt 7,14 BW. Ci, którzy ją znajdą, są prawdziwymi chrześcijanami – Jezus stał się sprawcą ich zbawienia: „A gdy wszystko wykonał, stał się sprawcą zbawienia wiecznego dla wszystkich, którzy Go słuchają”. Hbr 5,9 BT.

Jak więc postępowali pierwsi chrześcijanie? Biblia mówi: „Trwali oni w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach… czynili wiele znaków i cudów. Ci wszyscy, co uwierzyli, przebywali razem i wszystko mieli wspólne”. Dz 2,42-44 BT.

Prawdziwy chrześcijanin trwa w Bożej nauce, „albowiem miłość względem Boga polega na spełnianiu Jego przykazań, a przykazania Jego nie są ciężkie”. 1 J 5,3 BT. Otwiera się na działanie Boże, pozwalając, by Pan użył go jako narzędzie „do wszelkiego dobrego dzieła”. 2 Tm 3,17 BW. Prawdziwy chrześcijanin jest zainteresowany sprawami innych i udzielaniem pomocy, bo „Jeśli... ktoś posiada dobra tego świata, a widzi brata w potrzebie i zamyka przed nim serce swoje, jakże w nim może mieszkać miłość Boża?”. 1 J 3,17 BT. Biblia zatem radzi: „Bądźcie więc naśladowcami Boga, jako dzieci umiłowane, i postępujcie drogą miłości, bo i Chrystus was umiłował i samego siebie wydał za nas w ofierze... Bogu... postępujcie jak dzieci światłości! Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda. Badajcie, co jest miłe Panu”. Ef 5,1-2.8-10 BT.

Apostoł Jan o naśladowcach Jezusa pisał: „A z tego wiemy, że go (Jezusa) znamy, jeśli przykazania jego zachowujemy. Kto mówi: Znam go, a przykazań jego nie zachowuje, kłamcą jest i prawdy w nim nie ma. Lecz kto zachowuje Słowo jego, w tym prawdziwie dopełniła się miłość Boża. Po tym poznajemy, że w nim jesteśmy. Kto mówi, że w nim mieszka, powinien sam tak postępować, jak On postępował. Umiłowani, nie podaję wam nowego przykazania, lecz przykazanie dawne, które mieliście od początku; a tym przykazaniem dawnym jest to Słowo, które słyszeliście”. 1 J 2,3-7 BW.

Prawdziwy chrześcijanin jest przede wszystkim gorącym zwolennikiem Jezusa, bo On powiedział: „Kto... wstydzi się mnie i słów moich przed tym cudzołożnym i grzesznym rodem, tego i Syn Człowieczy wstydzić się będzie, gdy przyjdzie w chwale Ojca swego z aniołami świętymi”. Mk 8,38 BW. Codziennie więc będzie postępował według jego nauk i opowiadał o Nim.

Do tego, kto się na nowo narodził, skierowane są słowa: „Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy”. 1 J 3,1 BT. Skoro jesteśmy dziećmi Bożymi, jesteśmy też częścią Jego rodziny. Biblia mówi: „Jeden duch i jedno serce ożywiały wszystkich wierzących. Żaden nie nazywał swoim tego, co posiadał, ale wszystko mieli wspólne”. Dz 4,32 BT.

Podsumowanie. Według Biblii chrześcijaninem jest osoba kierująca się na co dzień zasadą miłości do Boga i ludzi, uznająca biblijne normy moralne i etyczne. Biblia mówi: „Będziesz miłował Pana, Boga swego, z całego serca swego i z całej duszy swojej, i z całej myśli swojej. To jest największe i pierwsze przykazanie. A drugie podobne temu: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego”. Mt 22,37-39 BW. To miłość będzie podstawą wszelkich jego działań, zgodnie ze słowami: „miłujmy nie słowem ani językiem, lecz czynem i prawdą”. 1 J 3,18 BW. Naśladowca Jezusa stoi na właściwym fundamencie, „którym jest Jezus Chrystus”. 1 Kor 3,11 BT. „Wszystkim tym... którzy (Jezusa) przyjęli, (dał) moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego – którzy ani z krwi, ani z żądzy ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili”. J 1,12-13 BT. A dzieci Boże, prawdziwi chrześcijanie, będą okazywać „tę samą gorliwość w doskonaleniu nadziei aż do końca, abyście nie stali się ospałymi, ale naśladowali tych, którzy przez wiarę i cierpliwość stają się dziedzicami obietnic”. Hbr 6,11 BT.

W Biblii padło pytanie: „czym jest człowiek, że o nim pamiętasz, i czym – syn człowieczy, że się nim zajmujesz?”. Ps 8,5 BT. Czy rzeczywiście człowiek jest dla Pana tak ważny, że chce się nim zajmować i zabiegać o jego bliskość? Tak właśnie jest – Bóg pragnie osobistego kontaktu z ludźmi. Kiedy więc Pan Bóg w widoczny sposób zaznacza wśród nich Swoją obecność, zjawisko to nazywamy teofanią. I nie tyle istotnym jest fakt, w jaki sposób to robi, ile w jakim celu.

W Biblii opisane są dwa sposoby teofanii: bezpośredni – do ludzi przychodzi sam Pan Bóg oraz pośredni, kiedy to robi przez Bożego posłańca. Oto kilka przykładów ze Starego Testamentu:

Bóg w ludzkiej postaci. Biblia mówi: „Pan ukazał się Abrahamowi pod dębami Mamre, gdy ten siedział u wejścia do namiotu w najgorętszej porze dnia. Abraham spojrzawszy, dostrzegł trzech ludzi naprzeciw siebie”. Rdz 18,1-2 BT.

W ludzkiej postaci walczył Bóg z Jakubem. Biblia mówi: „Gdy zaś wrócił i został sam jeden, ktoś zmagał się z nim aż do wschodu jutrzenki (…) Powiedział: Odtąd nie będziesz się zwał Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi, i zwyciężyłeś”. Rdz 32,25.29 BT.

Pan objawił się na górze Horeb. Biblia mówi: „Wtedy ukazał mu się Anioł Pański w płomieniu ognia, ze środka krzewu (…) Gdy zaś Pan ujrzał, że [Mojżesz] podchodził, żeby się przyjrzeć, zawołał Bóg do niego ze środka krzewu (…) Rzekł mu [Bóg]: Nie zbliżaj się tu! Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą”. Wj 3,2.4-5 BT. W siódmym rozdziale Dziejów Apostolskich jest nawiązanie do tego wydarzenia – Dz 7,30-34 wraz z komentarzem: „Ten właśnie Mojżesz powiedział do potomków Izraela: Proroka jak ja wzbudzi wam Bóg spośród braci waszych. On to w społeczności na pustyni pośredniczył między aniołem, który mówił do niego na górze Synaj, a naszymi ojcami. On otrzymał słowa życia, ażeby wam je przekazać”. Dz 7, 37-38 BT.

Wszyscy Izraelici widzieli Boga w słupie ognia i słupie obłoku. Biblia mówi: „A Pan szedł przed nimi podczas dnia, jako słup obłoku, by ich prowadzić drogą, podczas nocy zaś jako słup ognia, aby im świecić, żeby mogli iść we dnie i w nocy. Nie ustępował sprzed ludu słup obłoku we dnie ani słup ognia w nocy”. Wj 13,21-22 BT.

Pan Bóg pojawia się w obłoku. Biblia mówi: „Gdy zaś Mojżesz wstąpił na górę, obłok ją zakrył. Chwała Pana spoczęła na górze Synaj, i okrywał ją obłok przez sześć dni. W siódmym dniu [Pan] przywołał Mojżesza z pośrodka obłoku. A wygląd chwały Pana w oczach Izraelitów był jak ogień pożerający na szczycie góry”. Wj 24,15-17 BT.

Boga zobaczył również Jozue. Biblia mówi: „Pan rzekł do Mojżesza: Oto zbliża się czas twojej śmierci. Zawołaj Jozuego i stawcie się w Namiocie Spotkania, abym dał mu swoje nakazy. Mojżesz poszedł z Jozuem (…) Pan ukazał się w Namiocie, w słupie obłoku (…)”. Pwt 31,14-15 BT.

Czy Nowy Testament zawiera przykłady teofanii? Oczywiście! I tu opisane są takie zjawiska:

W Ewangelii Marka czytamy: „Po sześciu dniach Jezus wziął z sobą Piotra, Jakuba i Jana i zaprowadził ich samych osobno na górę wysoką. Tam przemienił się wobec nich (…) I zjawił się obłok, osłaniający ich, a z obłoku odezwał się głos: To jest mój Syn umiłowany, Jego słuchajcie!”. Mk 9,2.7 BT.

Kolejny przykład – uwolnienie Piotra z więzienia. Biblia mówi: „Strzeżono więc Piotra w więzieniu (…) Piotr, skuty podwójnym łańcuchem, spał między dwoma żołnierzami, a strażnicy przed bramą strzegli więzienia. Wtem zjawił się anioł Pański i światłość zajaśniała w celi. Trąceniem w bok obudził Piotra i powiedział: ‘Wstań szybko!’ Równocześnie z rąk [Piotra] opadły kajdany. ‘Przepasz się i włóż sandały!’ - powiedział mu anioł. A gdy to zrobił, rzekł do niego: ‘Narzuć płaszcz i chodź za mną!’ (…) Minęli pierwszą i drugą straż i doszli do żelaznej bramy, prowadzącej do miasta. Ta otwarła się sama przed nimi. Wyszli więc, przeszli jedną ulicę i natychmiast anioł odstąpił od niego. Wtedy Piotr przyszedł do siebie i rzekł: Teraz wiem na pewno, że Pan posłał swego anioła i wyrwał mnie z ręki Heroda i z tego wszystkiego, czego oczekiwali Żydzi”. Dz 12,5-8.10-11 BT.

W jakiej sytuacji Pan może w widoczny sposób zaznaczyć Swoją obecność w naszym życiu? Biblia mówi: „Przystąpcie bliżej do Boga, to i On zbliży się do was. Oczyśćcie ręce, grzesznicy, uświęćcie serca, ludzie chwiejni! Uznajcie waszą nędzę, smućcie się i płaczcie! Śmiech wasz niech się obróci w smutek, a radość w przygnębienie! Uniżcie się przed Panem (…)”. Jk 4,8 BT. Sam Pan Bóg mówi: „Nakłońcie swojego ucha i pójdźcie do mnie, słuchajcie, a ożyje wasza dusza, bo ja chcę zawrzeć z wami wieczne przymierze, z niezłomnymi dowodami łaski okazanej niegdyś Dawidowi!”. Iz 55,3 BW. A więc: „Uczyńcie to, co nakazał Pan, a ukaże się wam chwała Pana”. Kpł 9,6 BW.

Biblia mówi: „Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna. Jego to ustanowił dziedzicem wszystkich rzeczy, przez Niego też stworzył wszechświat. Ten [Syn], który jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty (…)”. Hbr 1,1-3 BT.

Tak, to Pan Jezus jest najwspanialszym przykładem teofanii. Biblia mówi: „Oto Panna pocznie i porodzi Syna, i nazwie Go imieniem Emmanuel”. Iz 7,14 BT – „co się wykłada: Bóg z nami”. Mt 1,23 BW. Sam Pan Jezus potwierdził to słowami: „(…) Kto Mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca. Dlaczego więc mówisz: "Pokaż nam Ojca?". Czy nie wierzysz, że Ja jestem w Ojcu, a Ojciec we Mnie? Słów tych, które wam mówię, nie wypowiadam od siebie. Ojciec, który trwa we Mnie, On sam dokonuje tych dzieł”. J 14,9-10 BT.

Potwierdzenie tego, że Jezus jest widocznym objawieniem Pana Boga, zawiera opisane przez Jana zdarzenie: „A Jezus wiedząc o wszystkim, co miało na Niego przyjść, wyszedł naprzeciw i rzekł do nich: Kogo szukacie? Odpowiedzieli Mu: Jezusa z Nazaretu. Rzekł do nich Jezus: Ja jestem (…) Skoro więc rzekł do nich: Ja jestem, cofnęli się i upadli na ziemię”. J 18,4-6 BT. Określenie „Ja jestem” Pan Bóg odnosi do samego siebie. Biblia mówi: „(…) lud mój pozna moje imię, zrozumie w ów dzień, że Ja jestem Tym, który mówi: Otom Ja!”. Iz 52,6 BT.

Objawem teofanii było to, co wydarzyło się po chrzcie Jezusa. Biblia mówi: „Kiedy cały lud przystępował do chrztu, Jezus także przyjął chrzest. A gdy się modlił, otworzyło się niebo i Duch Święty zstąpił na Niego, w postaci cielesnej niby gołębica, a z nieba odezwał się głos: Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie”. Łk 3,21-22 BT.

Powyższe przykłady wskazują, że teofania jest bardzo pozytywnym zjawiskiem. Jej celem jest dążenie Stwórcy do bliskości ze swoim stworzeniem: „Gdyż tak mówi Wszechmocny Pan: Oto Ja sam zatroszczę się o moje owce i będę ich doglądał”. Ez 34,11 BW. Kolejnym celem wynikającym z powyższego jest umacnianie wiary i zaufania ludzi do Boga oraz przypominanie im o Jego dobroci i opiece. Biblia mówi: „Tak mówi twój Pan, Pan i twój Bóg, obrońca swego ludu (…) Ja i tylko Ja jestem twym pocieszycielem”. Iz 51,22.12 BT. „Pan jest dobry i prawy: dlatego wskazuje drogę grzesznikom; rządzi pokornymi w sprawiedliwości, ubogich uczy swej drogi. Wszystkie ścieżki Pana – to łaskawość i wierność dla tych, co strzegą przymierza i Jego przykazań”. Ps 25,8-10 BT.

Podsumowanie. Najwspanialszym jest fakt, że każdy zbawiony człowiek na stałe doświadczy teofanii, czyli widocznej obecności Pana Boga. Biblia bowiem mówi: „I ujrzałem niebo nowe i ziemię nową, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły, i morza już nie ma. I Miasto Święte - Jeruzalem Nowe ujrzałem zstępujące z nieba od Boga, przystrojone jak oblubienica zdobna w klejnoty dla swego męża. I usłyszałem donośny głos mówiący od tronu: Oto przybytek Boga z ludźmi: i zamieszka wraz z nimi, i będą oni Jego ludem, a On będzie "BOGIEM Z NIMI". I otrze z ich oczu wszelką łzę, a śmierci już odtąd nie będzie. Ani żałoby, ni krzyku, ni trudu już [odtąd] nie będzie, bo pierwsze rzeczy przeminęły. I rzekł Zasiadający na tronie: Oto czynię wszystko nowe”. Ap 21.1-5 BT.

Dlaczego należy słuchać Bożego głosu? By poznać Boga, Jego prawa i plany. Biblia mówi: „Synu mój! Jeżeli przyjmiesz moje słowa i zachowasz dla siebie moje wskazania, nadstawiając ucha na mądrość i zwracając serce do rozumu, wtedy zrozumiesz bojaźń Pana i uzyskasz poznanie Boga”. Prz 2,1-2.5 BW. „Takie jest przymierze, które zawrę z domem Izraela w owych dniach, mówi Pan. Dam prawo moje w ich myśli, a na sercach ich wypiszę je, wszyscy Mnie poznają, od małego aż do wielkiego”. Hbr 8,9.11 BT. Prośmy więc Pana o mądrość rozpoznawania Jego głosu, gdyż „Treścią mądrości jest bojaźń Pańska, rozsądkiem – poznanie Świętego”. Prz 9,10 BT.

Idąc za głosem Bożym, nigdy nie zboczymy z właściwej drogi. Biblia mówi: „Wiem, Panie, że nie człowiek wyznacza swą drogę, i nie w jego mocy leży kierować swoimi krokami, gdy idzie”. Jr 10,23 BT. „A gdy będziecie chcieli iść w prawo albo w lewo, twoje uszy usłyszą słowo odzywające się do ciebie z tyłu: To jest droga, którą macie chodzić!”. Iz 30,21 BW. Aby słyszeć Boży głos, należy go znać. Jezus powiedział: „Moje owce słuchają mego głosu, a Ja znam je. Idą one za Mną”. J 10,27 BT. „Za obcym natomiast nie pójdą, lecz uciekną do niego, ponieważ nie znają głosu obcych”. J 10,5 BW. „Starajcie się więc czynić tak, jak rozkazał wam Pan, wasz Bóg. Nie zbaczajcie ani w prawo, ani w lewo”. Pwt 5,32 BW.

Dobrze jest słuchać głosu Pana z powodu licznych błogosławieństw. Biblia mówi: „Bo nic nie powiedziałem ani nie nakazałem waszym przodkom, gdy wyprowadzałem ich z Egiptu, co do ofiar całopalnych i krwawych, lecz dałem im tylko przykazanie: Słuchajcie głosu mojego, a będę wam Bogiem, wy zaś będziecie Mi narodem. Chodźcie każdą drogą, którą wam rozkażę, aby się wam dobrze powodziło”. Jr 7,22-23 BT. „Pan, Bóg twój, poszczęści tobie w każdym poczynaniu twej ręki, jeśli będziesz słuchał głosu Pana, Boga swego, przestrzegając jego poleceń i postanowień zapisanych w księdze tego Prawa; jeśli wrócisz do Pana, Boga swego, z całego swego serca i z całej swej duszy”. Pwt 30,9-10 BT. „Pokolenie prawych będzie błogosławione”. Ps 112,2 BW. Z powodu słuchania głosu Boga, Abraham otrzymał obietnicę bardzo ważną i dla współcześnie wierzących: „W potomstwie twoim błogosławione będą wszystkie narody ziemi za to, że usłuchałeś głosu mego”. Rdz 22,18 BW. Jak widać, warto wsłuchiwać się w Boży głos i podążać za nim, gdyż może to być początkiem nowej drogi w życiu każdego człowieka.

Przez słuchanie rodzi się wiara. Biblia mówi: „Jakże więc mieli wzywać Tego, w którego nie uwierzyli? Jakże mieli uwierzyć w Tego, którego nie słyszeli? Jakże mieli usłyszeć, gdy im nikt nie głosił? Przeto wiara rodzi się z tego, co się słyszy”. Rz 10,14.17 BT. „Wiara tedy jest ze słuchania, a słuchanie przez Słowo Chrystusowe”. Rz 10,17 BT. „I nam bowiem była zwiastowana dobra nowina, jak i tamtym; lecz tamtym słowo usłyszane nie przydało się na nic, gdyż nie zostało powiązane z wiarą tych, którzy je słyszeli”. Hbr 4,2 BW.

I uczymy się doskonałej miłości. Biblia mówi: „Przede wszystkim miejcie wytrwałą miłość jedni ku drugim, bo miłość zakrywa wiele grzechów”. 1 P 4,8 BT. „Kto nie miłuje, nie zna Boga, gdyż Bóg jest miłością. A myśmy poznali i uwierzyli w miłość, którą Bóg ma do nas. Bóg jest miłością, a kto mieszka w miłości, mieszka w Bogu, a Bóg w nim”. 1 J 4,8.16 BW.

Głos Boży jest wsparciem w działaniu. Biblia mówi: „Pan jest z tobą. Idź z tą siłą, jaką posiadasz”. Sdz 6,14 BT. Noe budował arkę, ponieważ Bóg tak mu nakazał. Abram wyszedł z Ur Chaldejskiego wezwany głosem Pana. Na ten sam głos zareagował Mojżesz i wyprowadził Izraelitów z Egiptu. Jozue zdobył Jerycho bez walki, ponieważ zastosował się do wskazówek Boga. Gedeon zwyciężył w wojnie, słuchając poleceń Pana Boga. Mężowie ci znali głos swojego Pana i słuchali go. „Polecenie to bowiem, które ja ci dzisiaj daję, nie przekracza twych możliwości i nie jest poza twoim zasięgiem. Słowo to bowiem jest bardzo blisko ciebie: w twych ustach i w twoim sercu, byś je mógł wypełnić”. Pwt 30,11.14 BT.

W Bożym głosie brzmi zachęta do ufności. Biblia mówi: „Chcę cię dziś pouczyć o twojej drodze, abyś swoją ufność pokładał w Panu”. Prz 22,19 BW. „Tylko bądź mężny i mocny, przestrzegając wypełniania całego Prawa. Nie odstępuj od niego ani w prawo, ani w lewo, aby się okazała twoja roztropność we wszystkich przedsięwzięciach. Niech ta Księga Prawa będzie zawsze na twych ustach: rozważaj ją w dzień i w nocy, abyś ściśle spełniał wszystko, co w niej jest napisane, bo tylko wtedy powiedzie ci się i okaże się twoja roztropność. Czyż ci nie rozkazałem: Bądź mężny i mocny? Nie bój się i nie lękaj, ponieważ z tobą jest Pan, Bóg twój, wszędzie, gdziekolwiek pójdziesz”. Joz 1,7-9 BT. „Błogosławiony mąż, który polega na Panu, którego ufnością jest Pan”. Jr 17,7 BW. „Tyś bowiem nadzieją moją, Panie, Boże, Tyś ufnością moją od młodości mojej”. Ps 71,5 BW.

Kierowanie się słowami Pana prowadzi do rozwagi w mowie i działaniu. Biblia mówi: „Rzeczą człowieka są rozważania serca, lecz od Pana pochodzi odpowiedź języka”. Prz 16,1 BW. „Jestem roztropniejszy od starszych, bo strzegę przykazań Twoich!”. Ps 119,100 BW. „Bądźcie więc roztropni i trzeźwi, abyście się mogli modlić”. 1 P 4,7 BT. „Roztropny robi wszystko rozważnie”. Prz 13,16 BW. „Jeśli zaś komuś z was brakuje mądrości, niech prosi o nią Boga, który daje wszystkim chętnie i nie wymawiając; a na pewno ją otrzyma”. Jk 1,5 BT.

Najważniejszy powód słuchania to zbawienie. Ale zbawienie w nowym znaczeniu. Izraelici byli bowiem przekonani, że Bóg zbawia, czyli ratuje ich z bezpośrednich problemów i zagrożeń, a nagrodą za posłuszeństwo są ogłoszone w ST ziemskie błogosławieństwa. Pan Jezus starał się zmienić ich spojrzenie na tę kwestię. To, co do tej pory było ziemskie, miało mieć wymiar duchowy. Biblia mówi: „O tym, co w górze myślcie, nie o tym, co na ziemi”. Kol 3,2 BW. „Bóg jest duchem, a ci, którzy mu cześć oddają, winni mu ją oddawać w duchu i w prawdzie”. J 4,24 BW. Była to nowa myśl dla uczniów Pana Jezusa. Pytali: „Opuściliśmy wszystko i poszliśmy za tobą; cóż za to mieć będziemy?". Mt 19,27 BW. Oto odpowiedź Chrystusa: „Zaprawdę powiadam wam, że wy, którzy poszliście za mną, przy odrodzeniu, gdy Syn Człowieczy zasiądzie na tronie chwały swojej, zasiądziecie i wy na dwunastu tronach i będziecie sądzić dwanaście pokoleń izraelskich. I każdy, kto by opuścił domy albo braci, albo siostry, albo ojca, albo matkę, albo dzieci, albo rolę dla imienia mego, stokroć tyle otrzyma i odziedziczy żywot wieczny". Mt 19,28-29 BW. „Szczęśliwe oczy, które widzą to, co wy widzicie. Bo powiadam wam: Wielu proroków i królów pragnęło ujrzeć to, co wy widzicie, a nie ujrzeli, i usłyszeć, co słyszycie, a nie usłyszeli”. Łk 10,23-24 BT.

W jaki sposób przemawia do nas Pan Bóg dzisiaj? Biblia mówi: „Gdy Pan Bóg przemówi, któż nie będzie prorokować?”. Am 3,8 BT. „Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna”. Hbr 1,1-2 BT. W Piśmie Świętym wymienionych jest wielu mężów Bożych, sędziów, proroków i prorokiń. Wszyscy oni przekazywali słowo od Pana Boga. Przez ich usta Pan Bóg obiecał: „Pouczę cię i wskażę drogę, którą pójdziesz; umocnię moje spojrzenie na tobie”. Ps 32,8 BT. Współcześnie, wszystkie te pouczenia, prawa, nakazy i proroctwa oraz poselstwo Pana Jezusa, apostołów i uczniów zawarte są w Biblii. To głównie z niej czerpiemy mądrość Bożą na każdy temat.

Dzisiaj Pan Bóg również przemawia do wierzących w czasie osobistych rozmów. Rozmowy te, to modlitwy. Biblia mówi: „Ty wysłuchujesz modlitwy, do ciebie przychodzi wszelki człowiek”. Ps 65,3 BW. „Dlatego powiadam wam: Wszystko, o co w modlitwie prosicie, stanie się wam, tylko wierzcie, że otrzymacie. A kiedy stajecie do modlitwy, przebaczcie, jeśli macie co przeciw komu, aby także Ojciec wasz, który jest w niebie, przebaczył wam wykroczenia wasze”. Mk 11,24.25 BT. „Wielką moc posiada wytrwała modlitwa sprawiedliwego”. Jk 5,16 BT.

Podsumowanie. Pan Jezus powiedział: „Pokażę wam, do kogo podobny jest każdy, kto przychodzi do Mnie, słucha słów moich i wypełnia je. Podobny jest do człowieka, który buduje dom: wkopał się głęboko i fundament założył na skale. Gdy przyszła powódź, potok wezbrany uderzył w ten dom, ale nie zdołał go naruszyć, ponieważ był dobrze zbudowany”. Łk 6,47-48 BT.

Świętość Boga jest dla nas wzorcem uświęconego życia. Biblia mówi: „Lecz za przykładem świętego, który was powołał, sami też bądźcie świętymi we wszelkim postępowaniu waszym.” 1 P 1,15 BW.

Boża świętość nie może tolerować grzechu. Biblia mówi: „Lecz wasze winy są tym, co was odłączyło od waszego Boga, a wasze grzechy zasłoniły przed wami jego oblicze, tak że nie słyszy.” Iz 59,2 BW.

Świętość jest darem łaski Bożej. Biblia mówi: „A teraz, jeżeli pilnie słuchać będziecie głosu mojego i przestrzegać mojego przymierza, będziecie szczególną moją własnością pośród wszystkich ludów, bo moja jest cała ziemia. A wy będziecie mi królestwem kapłańskim i narodem świętym...” Wj 19,5-6 BW.

Wzrastamy w świętości dzięki Słowu Bożemu. Biblia mówi: „Poświęć ich w prawdzie twojej; słowo twoje jest prawdą.” J 17,17 BW.

Możemy prosić Boga, aby nas ochraniał. Biblia mówi: „Pan skałą i twierdzą moją, i wybawieniem moim, Bóg mój opoką moją, na której polegam. Tarczą moją i rogiem zbawienia mego, warownią moją.” Ps 18,3 BW.

Naśladowcy Jezusa nie doświadczą największego cierpienia jakim jest utrata życia wiecznego. Biblia mówi: „I będziecie znienawidzeni przez wszystkich dla imienia mego, lecz i włos z głowy waszej nie zginie. Przez wytrwałość swoją zyskacie dusze wasze.” Łk 21,17-19 BW.

Bóg jest zawsze gotów by nam pomóc. Biblia mówi: „Bóg jest ucieczką i siłą naszą, Pomocą w utrapieniach najpewniejszą. Przeto się nie boimy, choćby ziemia zadrżała I góry zachwiały się w głębi mórz. Choćby szumiały, choćby pieniły się wody, Choćby drżały góry z powodu gniewu jego. Sela.” Ps 46,2-4 BW.

Bóg nie obiecuje nam świata bez niebezpieczeństw, ale obiecuje pomoc, gdy tych niebezpieczeństw doświadczamy. Biblia mówi: „Kto mieszka pod osłoną Najwyższego, Kto przebywa w cieniu Wszechmocnego, Ten mówi do Pana: Ucieczko moja i twierdzo moja, Boże mój, któremu ufam. Bo On wybawi cię z sidła ptasznika I od zgubnej zarazy. Piórami swymi okryje cię. I pod skrzydłami jego znajdziesz schronienie. Wierność jego jest tarczą i puklerzem. Nie ulękniesz się strachu nocnego Ani strzały lecącej za dnia, Ani zarazy, która grasuje w ciemności, Ani moru, który poraża w południe. Chociaż padnie u boku twego tysiąc, A dziesięć tysięcy po prawicy twojej, Ciebie to jednak nie dotknie. Owszem, na własne oczy ujrzysz I będziesz oglądał odpłatę na bezbożnych. Dlatego, że Pan jest ucieczką twoją, Najwyższego zaś uczyniłeś ostoją swoją, Nie dosięgnie cię nic złego I plaga nie zbliży się do namiotu twego, Albowiem aniołom swoim polecił, Aby cię strzegli na wszystkich drogach twoich. Na rękach nosić cię będą, Byś nie uraził o kamień nogi swojej. Będziesz stąpał po lwie i po żmii, Lwiątko i potwora rozdepczesz. Ponieważ mnie umiłował, wyratuję go, Wywyższę go, bo zna imię moje. Wzywać mnie będzie, a Ja go wysłucham, Będę z nim w niedoli, Wyrwę go i czcią obdarzę, Długim życiem nasycę go I ukażę mu zbawienie moje.” Ps 91 BW.