Choć w Starym Testamencie, licząc na doczesne bogactwa, mówiono: „Bójcie się Pana, święci Jego, gdyż bogobojni nie doświadczają biedy”. Ps 34 BT, choć „Bogactwo zyskuje wielu przyjaciół, (a) biednego opuszcza najbliższy”. Prz 19,4 BT, to Biblia mówi: „Więcej wart biedak, co żyje uczciwie, niż głupiec o ustach kłamliwych”. Prz 19,1 BT. Co więcej, mówi także: „Chcecie udaremnić zamiar biedaka: lecz Pan jest jego ucieczką”. Ps 14,6 BT. „Oto biedak zawołał, a Pan go usłyszał, i wybawił ze wszystkich ucisków”. Ps 34,7 BT.
Mimo że bogactwo utożsamiano z Bożym błogosławieństwem, Biblia mówi, że tak bogaty, jak i biedny wobec Boga są równi: „Spotykają się bogacz i nędzarz – Pan obydwu jest Stwórcą”. Prz 22,2 BT i od Niego zależni: „Spotyka się biedny z ciemięzcą, Pan obydwu oczy oświeca”. Prz 29,13 BT.
Stary Testament ukazuje dwie grupy biednych ludzi – tych, którzy są nimi na skutek lenistwa, niedbałości czy niekarności i tych, których doprowadziła do tego sytuacja społeczno-ekonomiczna.
O pierwszych Biblia mówi: „Do mrówki się udaj, leniwcze, patrz na jej drogi – bądź mądry: nie znajdziesz u niej zwierzchnika ni stróża żadnego, ni pana, a w lecie gromadzi swą żywność i zbiera swój pokarm we żniwa. Jak długo, leniwcze, chcesz leżeć? A kiedyż ze snu powstaniesz? Trochę snu i trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć: a przyjdzie na ciebie nędza jak włóczęga i niedostatek – jak biedak żebrzący”. Prz 6,6-11 BT. „Lenistwo pogrąża w ospałość, głód cierpi dusza niedbała”. Prz 19,15 BT. „Każdy trud przynosi zyski, gadulstwo – jedynie biedę”. Prz 14,23 BT. „W biedzie jest i hańbie, kto gardzi karnością, we czci zaś – kto strzeże upomnień”. Prz 13,18 BT. „Zamiary pracowitego [przynoszą] zysk, a wszystkich śpieszących się – biedę”. Prz 21,5 BT.
Ci drudzy, z powodów od nich niezależnych, stali się ubogimi, ale ponieważ wykazali się bojaźnią Bożą i właściwą postawą, np.: „Lepiej mieć mało – z bojaźnią Pańską niż z niepokojem – wielkie bogactwo. Lepsze jest trochę jarzyn z miłością niż tłusty wół z nienawiścią”. Prz 15,16.17 BT, zostali objęci przez Pana szczególną opieką. Biblia mówi: „Ty widzisz trud i boleść, patrzysz, by je wziąć w swoje ręce. Tobie się biedny poleca, Tyś opiekunem sieroty!”. Ps 10,14 BT. „Sierotę ratuje od miecza, biedaka – z przemocy mocarza, ubogi się karmi nadzieją, bo nieprawość zamyka swe usta”. Hi 5,15.16 BT.
Jaka jest nadzieja ludzi biednych? Biblia mówi: „Pan uboży i wzbogaca, poniża i wywyższa. Z pyłu podnosi biedaka, z barłogu dźwiga nędzarza, by go wśród możnych posadzić, by dać mu tron zaszczytny”. 1 Sm 2,7.8 BT.
Pan nie tylko sam troszczy się o biednych, ale nakazał ludziom, by bronili ich praw i pełnili uczynki miłosierdzia względem nich. Biblia mówi: „Nie będziesz niesprawiedliwie gnębił najemnika ubogiego i nędznego, czy to będzie brat twój, czy obcy, o ile jest w twoim kraju, w twoich murach. Tegoż dnia oddasz mu zapłatę, nie pozwolisz zajść nad nią słońcu, gdyż jest on biedny i całym sercem jej pragnie; by nie wzywał Pana przeciw tobie, a to by cię obciążyło grzechem”. Pwt 24,14.15 BT. „Nie będziesz krzywdził żadnej wdowy i sieroty. Jeślibyś ich skrzywdził i będą Mi się skarżyli, usłyszę ich skargę, zapali się gniew mój… Jeśli pożyczysz pieniądze ubogiemu z mojego ludu, żyjącemu obok ciebie, to nie będziesz postępował wobec niego jak lichwiarz i nie każesz mu płacić odsetek. Jeśli weźmiesz w zastaw płaszcz twego bliźniego, winieneś mu go oddać przed zachodem słońca, bo jest to jedyna jego szata i jedyne okrycie jego ciała podczas snu. I jeśliby się on żalił przede Mną, usłyszę go, bo jestem litościwy”. Wj 22,21-26 BT. „Religijność czysta i bez skazy wobec Boga i Ojca wyraża się w opiece nad sierotami i wdowami w ich utrapieniach i w zachowaniu siebie samego nieskalanym od wpływów świata”. Jk 1,27 BT.
Kościół powinien pomagać biednym, którzy nie mają żadnej rodziny. Biblia mówi: „Jeśli kto z wiernych ma w swej rodzinie wdowy, niech je wspomaga, aby zbór nie był obciążony i mógł wspierać te, które rzeczywiście są wdowami”. 1 Tm 5,16 BW. „Mieliśmy tylko pamiętać o ubogich, czym się też gorliwie zająłem i co starałem się wykonać”. Ga 2,10 BW. „Wszyscy zaś, którzy uwierzyli, byli razem i mieli wszystko wspólne, i sprzedawali posiadłości i mienie, i rozdzielali je wszystkim, jak komu było potrzeba”. Dz 2,44.45 BT.
Pomagając biednym, oddajemy Bogu cześć. Biblia mówi: „Kto gnębi nędzarza, lży jego Stwórcę; lecz czci go ten, kto lituje się nad biednym”. Prz 14,31 BW.
Ostrzeżenie! Nie wolno ignorować potrzebujących. Biblia mówi: „Kto zatyka ucho na krzyk ubogiego, nie będzie wysłuchany, gdy sam wołać będzie”. Prz 21,13 (BW). „Kto daje ubogim – nie zazna biedy; kto na nich zamyka oczy, zbierze wiele przekleństw”. Prz 28,27 BT. „Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest nędzarzem, nie uciskaj w bramie biednego, bo Pan rzecznikiem ich sprawy, wydrze On życie tym, co ich krzywdzą”. Prz 22,22.23 BT.
Natomiast tym, którzy pomagają biednym, Bóg obiecuje szczególne nagrody. Biblia mówi: „…podzielisz twój chleb z głodnym i biednych bezdomnych przyjmiesz do domu, gdy zobaczysz nagiego, przyodziejesz go, a od swojego współbrata się nie odwrócisz. Wtedy twoje światło wzejdzie jak zorza poranna i twoje uzdrowienie rychło nastąpi; twoja sprawiedliwość pójdzie przed tobą, a chwała Pańska będzie twoją tylną strażą. Gdy potem będziesz wołał, Pan cię wysłucha, a gdy będziesz krzyczał o pomoc, odpowie: Oto jestem! …gdy głodnemu podasz swój chleb i zaspokoisz pragnienie strapionego, wtedy twoje światło wzejdzie w ciemności, a twój zmierzch będzie jak południe, i Pan będzie ciebie stale prowadził i nasyci twoją duszę nawet na pustkowiach, i sprawi, że twoje członki odzyskają swoją siłę, i będziesz jak ogród nawodniony i jak źródło, którego wody nie wysychają”. Iz 58,7-11 BW. „Błogosławiony ten, który zważa na biednego, Wyratuje go Pan w czasie niedoli!”. Ps 41,1 BW, „Pożycza [samemu] Panu – kto dla biednych życzliwy, za dobrodziejstwo On mu nagrodzi”. Prz 19,17 BT.
Podsumowanie. Bieda to brak wystarczających środków materialnych, o czym napisaliśmy wyżej. Napisaliśmy też, że uchylanie się od pomocy potrzebującym jest grzechem, Biblia bowiem mówi: „Występny, co biednych uciska...”. Prz 28,3 BT. Jednak Biblia mówi o jeszcze innym rodzaju biedy, o brakach wartości duchowych: „Znam twoje czyny, że ani zimny, ani gorący nie jesteś. Obyś był zimny albo gorący! Ty bowiem mówisz: Jestem bogaty i wzbogaciłem się, i niczego mi nie potrzeba, a nie wiesz, że to ty jesteś nieszczęsny i godzien litości, i biedny i ślepy, i nagi”. Ap 3,15.17 BT. Ludzie letni są przekonani, że ich uczynki i praktyki religijne, w wystarczający sposób spełniają oczekiwania Boże. A tak naprawdę brak im gorliwości dla Jego spraw. Jezus o nich mówi: „Skoro jesteś letni i ani gorący, ani zimny, chcę cię wyrzucić z mych ust”. Ap 3,16 BT.
Ludziom tym Chrystus uzmysławia, że są duchowo nadzy i biedni, brak im prawdziwej wiary, pokory, mądrości, bojaźni i sprawiedliwości Bożej. Dlatego Pan mówi: „Radzę ci kupić u mnie złota w ogniu oczyszczonego (prawdziwej wiary), abyś się wzbogacił, i białe szaty (sprawiedliwość), abyś się oblókł, a nie ujawniła się haniebna twa nagość, i balsamu do namaszczenia twych oczu (Ducha Bożego), byś widział. Ja wszystkich, których kocham, karcę i ćwiczę. Bądź więc gorliwy i nawróć się! Oto stoję u drzwi i kołaczę: jeśli kto posłyszy mój głos i drzwi otworzy, wejdę do niego i będę z nim wieczerzał, a on ze Mną. Zwycięzcy dam zasiąść ze Mną na moim tronie, jak i Ja zwyciężyłem i zasiadłem z mym Ojcem na Jego tronie”. Ap 3,18-21 BT.