Celibat oznacza bezżenność, stan wolny, dobrowolną lub obowiązkową rezygnację z małżeństwa. W Biblii nie ma wyraźnych nakazów czy zakazów bezżeństwa osób pełniących służbę dla Boga, choć w Starym Testamencie w stanie wolnym żyli np. Jeremiasz czy Eliasz, a Nowy Testament wspomina między innymi o Janie Chrzcicielu czy o Pawle z Tarsu. Celibat najczęściej kojarzony jest z duchowieństwem Kościoła powszechnego oraz z mnichami w hinduizmie czy buddyzmie.
W Kościele rzymskokatolickim na początku kształtował się zwyczaj dobrowolnego celibatu. Od 306 roku, po synodzie w Elwirze, zaczęto wymagać od żonatych mężczyzn przyjmujących święcenia kapłańskie, wyrzeczenia się pożycia małżeńskiego. W XI wieku papież Grzegorz VII usankcjonował celibat, który obowiązuje duchownych po dziś dzień.
Na powyższe Biblia odpowiada: „Jeśli ktoś dąży do biskupstwa, pożąda dobrego zadania. Biskup więc powinien być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, rozsądny, przyzwoity, gościnny, sposobny do nauczania, nie przebierający miary w piciu wina, nieskłonny do bicia, ale opanowany, niekłótliwy, niechciwy na grosz, dobrze rządzący własnym domem, trzymający dzieci w uległości, z całą godnością. Jeśli ktoś bowiem nie umie stanąć na czele własnego domu, jakżeż będzie się troszczył o Kościół Boży?” 1 Tm 3,1-5 (BT). „Diakonami tak samo winni być ludzie godni, w mowie nieobłudni, nie nadużywający wina, niechciwi brudnego zysku, [lecz] utrzymujący tajemnicę wiary w czystym sumieniu. Diakoni niech będą mężami jednej żony, rządzący dobrze dziećmi i własnymi domami.” 1 Tm 3,8.12 (BT).
Przy akcie stwarzania ludzi „Pan Bóg rzekł: Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam, uczynię mu zatem odpowiednią dla niego pomoc.” Rdz 2,18 (BT). A Adam dodał: „Ta będzie się zwała niewiastą, bo ta z mężczyzny została wzięta. Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem.” Rdz 2,23.24 (BT). Rodzi się zatem pytanie: Po co Wszechmogący stworzył ludzi? Pan Bóg, stworzywszy mężczyznę i niewiastę, powiedział do nich: „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię.” Rdz 1,28 (BT).
Posiadanie rodziny nie niweczyło pełnienia służby dla Pana. Przykładami są kapłan Heli, Samuel, Aaron i jego synowie, a także Mojżesz czy Ozeasz. W przypadku tego ostatniego jest wręcz nakaz wstąpienia w związek małżeński i posiadania dzieci, by uwidocznić sytuację panującą w Izraelu. Biblia mówi: „Gdy rozpoczął Pan przemawiać przez Ozeasza, rzekł do niego: „Idź, a weź za żonę kobietę, co uprawia nierząd, i [bądź ojcem] dzieci nierządu; kraj bowiem uprawiając nierząd - odwraca się od Pana.” Oz 1,2 (BT).
Podobnie jest w Nowym Testamencie. Biblia mówi: „Za czasów Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan, imieniem Zachariasz. Miał on żonę z rodu Aarona, a na imię było jej Elżbieta. Kiedy w wyznaczonej dla swego oddziału kolei pełnił służbę kapłańską przed Bogiem, anioł rzekł do niego: Nie bój się Zachariaszu! Twoja prośba została wysłuchana: żona twoja Elżbieta urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.” Łk 1,5.8.13 (BT). Czytamy też o Szymonie Piotrze, który uważany jest przez Kościół powszechny za pierwszego papieża, a który również był żonaty, o czym dowiadujemy się pośrednio. Biblia bowiem mówi: „Po opuszczeniu synagogi przyszedł do domu Szymona. A wysoka gorączka trawiła teściową Szymona. I prosili Go za nią. On stanąwszy nad nią rozkazał gorączce, i opuściła ją. Zaraz też wstała i usługiwała im.” Łk 4,38.39 (BT). „Czy nie wolno nam zabierać z sobą żony chrześcijanki, jak czynią pozostali apostołowie i bracia Pańscy, i Kefas?” 1 Kor 9,5 (BW).
Na potwierdzenie sensowności celibatu używa się następujących argumentów: „Chrystus żył bezżennie, dając świadectwo, jaki porządek będzie panował w Królestwie Bożym: małżeństwo nie będzie miało tam znaczenia.” A kiedy saduceusze pytali, czyją żoną przy zmartwychwstaniu będzie niewiasta, której kolejnymi mężami było siedmiu braci, Jezus odpowiedział: „Dzieci tego świata żenią się i za mąż wychodzą. Lecz ci, którzy uznani zostaną za godnych udziału w świecie przyszłym i w powstaniu z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić.” Łk 20,27-36 (BW). Celibat zapowiada więc życie niebiańskie, nowe stworzenie, świat, który ma nadejść. Jest stanem dla wybranych, którzy dla Królestwa Niebieskiego zostali bezżenni. „Nie można tu, na skażonej ziemi, wprowadzać porządków niebiańskich.” Odpowiedź na to jest jedna – w Królestwie Bożym rządzą inne zasady, a tu, na ziemi, rządzą ziemskie. Biblia mówi: „We czci niech będzie małżeństwo pod każdym względem i łoże nieskalane, gdyż rozpustników i cudzołożników osądzi Bóg.” Hbr 13,4 (BT).
Jeśli chodzi o Pana Jezusa – rzeczywiście, On sam nie był żonaty, ale jeśliby uważał rodzinę za coś nieodpowiedniego, nie brałby udziału w weselu w Kanie Galilejskiej, nie strofowałby uczniów mówiąc: „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie.” Mk 10,14 (BT) i nie rozszerzałby zrozumienia szóstego przykazania: „Słyszeliście, że powiedziano: Nie cudzołóż! A Ja wam powiadam: Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa. Powiedziano też: Jeśli kto chce oddalić swoją żonę, niech jej da list rozwodowy. A ja wam powiadam: Każdy, kto oddala swoją żonę - poza wypadkiem nierządu - naraża ją na cudzołóstwo; a kto by oddaloną wziął za żonę, dopuszcza się cudzołóstwa.” Mt 5,27.28.31.32 (BT).
Również apostołowi Pawłowi przypisuje się propagowanie bezżeństwa na podstawie tego wersetu: „Co do spraw, o których pisaliście, to dobrze jest człowiekowi nie łączyć się z kobietą.” 1 Kor 7,1 (BT). Ale Paweł rozwija temat w kolejnych wersetach. Biblia mówi: „Jesteś związany z żoną? Nie szukaj rozłączenia. Nie jesteś związany z żoną? Nie szukaj żony.” 1 Kor 7,27 (BW). „Ze względu jednak na niebezpieczeństwo rozpusty niech każdy ma swoją żonę, a każda swojego męża. Pragnąłbym, aby wszyscy byli jak i ja, lecz każdy otrzymuje własny dar od Boga: jeden taki, a drugi taki. Tym zaś, którzy nie wstąpili w związki małżeńskie, oraz tym, którzy już owdowieli, mówię: dobrze będzie, jeśli pozostaną jak i ja. Lecz jeśli nie potrafiliby zapanować nad sobą, niech wstępują w związki małżeńskie! Lepiej jest bowiem żyć w małżeństwie, niż płonąć.” 1 Kor 7,2.7-9 (BT).
Pamiętajmy, że to, co na temat małżeństwa przekazał Paweł, nie jest doktryną, ale: „To, co mówię, pochodzi z wyrozumiałości, a nie z nakazu.” 1 Kor 7,6 (BT).
Symbolicznym przykładem małżeństwa jest związek Boga z ludem Bożym. „Bo małżonkiem twoim jest twój Stworzyciel, któremu na imię - Pan Zastępów; Odkupicielem twoim - Święty Izraela, nazywają Go Bogiem całej ziemi.” Iz 54,5 (BT). „Zabiegam bowiem o was z gorliwością Bożą; albowiem zaręczyłem was z jednym mężem, aby stawić przed Chrystusem dziewicę czystą.” 2 Kor 11,2 (BW). „Weselmy się i radujmy, i dajmy Mu chwałę, bo nadeszły Gody Baranka, a Jego Małżonka się przystroiła, i dano jej oblec bisior lśniący i czysty - bisior bowiem oznacza czyny sprawiedliwe świętych. I mówi mi: Napisz: Błogosławieni, którzy są wezwani na ucztę Godów Baranka!” Ap 19,7-9 (BT).
Przestroga! Biblia mówi: „Duch zaś otwarcie mówi, że w czasach ostatnich niektórzy odpadną od wiary, skłaniając się ku duchom zwodniczym i ku naukom demonów. [Stanie się to] przez takich, którzy obłudnie kłamią, mają własne sumienie napiętnowane. Zabraniają oni wchodzić w związki małżeńskie, [nakazują] powstrzymywać się od pokarmów, które Bóg stworzył, aby je przyjmowali z dziękczynieniem wierzący i ci, którzy poznali prawdę.” 1 Tm 4,1-3 (BT).