Wywyższanie się jest postawą, w której człowiek czuje się ważniejszy i lepszy od kogoś innego, i co gorsza – okazuje to. Nieuzasadnienie wynosi się więc nad kogoś, chełpi się i bez potrzeby wychwala, nie bacząc na to, że Biblia mówi: „Niech nikt nie ma o sobie wyższego mniemania, niż należy, lecz niech sądzi o sobie trzeźwo – według miary, jaką Bóg każdemu w wierze wyznaczył. Jak bowiem w jednym ciele mamy wiele członków, a nie wszystkie członki spełniają tę samą czynność – podobnie wszyscy razem tworzymy jedno ciało w Chrystusie, a każdy z osobna jesteśmy nawzajem dla siebie członkami”. Rz 12,3-5 BT.
Takie zachowanie postrzegane jest negatywnie. Biblia mówi: „Wielu z tych, którzy przez nadzwyczajną łaskawość dobroczyńców zostało podniesionych do niezwykłej godności, zapragnęło jeszcze czegoś większego. Usiłują nie tylko źle czynić naszym poddanym, na których szczęście nie mogą patrzeć, lecz przeciw swoim własnym dobroczyńcom knują zdradę. Nie tylko usuwają wdzięczność spomiędzy ludzi, lecz także rozzuchwaleni pochwałami tych, co nie znają dobra, mniemają, że ujdą karzącej sprawiedliwości wszystkowiedzącego Boga”. Est 8,2-2 BT. „Kto bowiem popełnia bezprawie, poniesie skutki popełnionego bezprawia; a [u Niego] nie ma względu na osoby”. Kol 3,25 BT.
Nie tylko zaszczyty i bogactwa mogą być powodem wynoszenia się. Biblia mówi: „Jeśli ktoś spośród was mniema, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupim, by posiadł mądrość. Mądrość bowiem tego świata jest głupstwem u Boga. Zresztą jest napisane: On udaremnia zamysły przebiegłych lub także: Wie Pan, że próżne są zamysły mędrców”. 1 Kor 3,18-20 BT.
Biblia ostrzega: „Biada tym, którzy się uważają za mądrych i są sprytnymi we własnym mniemaniu!”. Iz 5,21 BT.
Apostoł Paweł również odniósł się do tematu wywyższania się, tłumacząc: „Ciągle przecież jeszcze jesteście cieleśni. Jeżeli bowiem jest między wami zawiść i niezgoda, to czyż nie jesteście cieleśni i nie postępujecie tylko po ludzku? Skoro jeden mówi: Ja jestem Pawła, a drugi: Ja jestem Apollosa, to czyż nie postępujecie tylko po ludzku? Kimże jest Apollos? Albo kim jest Paweł? Sługami, przez których uwierzyliście według tego, co każdemu dał Pan. Ja siałem, Apollos podlewał, lecz Bóg dał wzrost. Otóż nic nie znaczy ten, który sieje, ani ten, który podlewa, tylko Ten, który daje wzrost – Bóg”. 1 Kor 3,3-7 BT.
Kto jest godny wywyższania? Biblia mówi: „Niech żyje Pan! Moja Skała niech będzie błogosławiona! Niech będzie wywyższony Bóg <Skała> mojego zbawienia (...)”. 2 Sm 22,47 BT. „A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne”. J 3,14-15 BT.
Kto ma prawo do wywyższania innych? Tylko Bóg. Biblia mówi: „Dziś uzyskałeś to, że Pan ci powiedział, iż będzie dla ciebie Bogiem, o ile ty będziesz chodził Jego drogami, strzegł Jego praw, poleceń i nakazów oraz słuchał Jego głosu. A Pan uzyskał to, żeś ty dziś obiecał być ludem stanowiącym szczególną Jego własność, jak ci powiedział, abyś zachowywał Jego wszystkie polecenia. On cię wtedy wywyższy we czci, sławie i wspaniałości ponad wszystkie narody, które uczynił, abyś był ludem świętym dla Pana, Boga twego, jak sam powiedział”. Pwt 26,17-19 BT. „On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się zamysłami serc swoich. Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych”. Łk 1,51-52 BT. „Przystąpcie bliżej do Boga, to i On zbliży się do was. Oczyśćcie ręce, grzesznicy, uświęćcie serca, ludzie chwiejni! Uznajcie waszą nędzę, smućcie się i płaczcie. Śmiech wasz niech się obróci w smutek, a radość w przygnębienie. Uniżcie się przed Panem, a wywyższy was”. Jk 4,8-10 BT.
Skoro Biblia mówi, że tylko Bóg ma prawo wywyższać ludzi i że tylko On i Pan Jezus zasługują na takie traktowanie, wobec tego wywyższanie się jest postawą niebiblijną, prowadzącą do bezkrytycyzmu, samozadowolenia, a w konsekwencji do pychy. Biblia mówi: „Pyszałek, samochwał: nazywany szydercą działa z nadmiaru swej pychy”. Prz 21,24 BT. „Pycha chodzi przed upadkiem, a wyniosłość ducha przed ruiną”. Prz 16,18 BW. „A pycha serca twego zwiodła ciebie (…)?”. Ab 1,3 BT. „Człowieka poniża jego pycha, pokorny zdobędzie uznanie”. Prz 29,23 BT. „A tak, kto mniema, że stoi, niech baczy, aby nie upadł”. 1 Kor 10,12 BW.
Wyniosłość i pycha są grzechami. Biblia mówi: „Dumne oczy i serce nadęte, [ta] pochodnia występnych jest grzechem”. Prz 21,4 BT.
Biblia mówi, że są tacy „którzy zachwalają sami siebie; nie okazują wielkiego rozsądku, gdy siebie samych mierzą miarą własnej osoby i porównują się sami z sobą. Nie ten jest bowiem wypróbowany, kto się sam przechwala, lecz ten, kogo uznaje Pan”. 2 Kor 10,12.18 BT. „Początkiem mądrości jest bojaźń Pana; Wszyscy, którzy ją okazują, są prawdziwie mądrzy”. Ps 111,10 BW. „Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych”. Prz 8,13 BG.
Ostrzeżenie. Biblia mówi: „Albowiem dzień Pana Zastępów nadejdzie przeciw wszystkim pysznym i nadętym i przeciw wszystkim hardym, by się ukorzyli (...) Wtedy pycha człowieka będzie poniżona, a upokorzona ludzka wyniosłość. Sam tylko Pan się wywyższy dnia owego (...)”. Iz 2,12.17 BT. „Wszystko bowiem, co jest na świecie, a więc: pożądliwość ciała, pożądliwość oczu i pycha tego życia nie pochodzi od Ojca, lecz od świata. Świat zaś przemija, a z nim jego pożądliwość; kto zaś wypełnia wolę Bożą, ten trwa na wieki”. 1 J 2,16-17 BT.
Co robić, aby żyć „na wieki”? Pan Jezus nauczał Swoich uczniów zasad pomagających uniknąć wyniosłości. Stosujmy je i dziś: „Otóż wy nie pozwalajcie nazywać się Rabbi, albowiem jeden jest wasz Nauczyciel, a wy wszyscy braćmi jesteście. Nikogo też na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem; jeden bowiem jest Ojciec wasz, Ten w niebie. Nie chciejcie również, żeby was nazywano mistrzami, bo jeden jest tylko wasz Mistrz, Chrystus. Największy z was niech będzie waszym sługą. Kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony”. Mt 23,8-12 BT.
Podsumowanie. Wynoszenie się nad innych ludzi jest postawą nakierowaną na siebie, a nie na Boga i bliźnich. Taką postawę Biblia komentuje słowami: „Kto uważa, że jest czymś, gdy jest niczym, ten zwodzi samego siebie. Niech każdy bada własne postępowanie, a wtedy powód do chluby znajdzie tylko w sobie samym, a nie w zestawieniu siebie z drugim”. Ga 6,3-4 BT. Każdy wierzący powinien kierować się zasadą: „Niech inny cię chwali – nie twe własne usta, ktoś obcy – nie własne twe wargi”. Prz 27,2 BT. Powinien też pamiętać, że „chcąc się chlubić, niech się szczyci tym, że jest roztropny i że Mnie poznaje, iż jestem Jahwe, który okazuje łaskawość, praworządność i sprawiedliwość na ziemi – w tym to mam upodobanie – wyrocznia Pana”. Jr 9,23 BT.