Moria to nazwa kraju i gór, gdzie patriarcha Abraham miał się udać, by złożyć ofiarę ze swojego syna Izaaka. Bóg powiedział do niego: „Weź twego syna jedynego, którego miłujesz, Izaaka, idź do kraju Moria i tam złóż go w ofierze na jednym z pagórków, jakie ci wskażę”. Rdz 22,2 BT.
Dlaczego Bóg, mimo że był przeciwny ofiarom z ludzi (Achaz „...własnego syna oddał na spalenie, jak to było ohydnym zwyczajem narodów, które Pan wytępił przed synami izraelskimi”. 1 Krl 16,3 BW; Izraelici „Oddawali też na spalenie swoich synów i swoje córki... i całkowicie się zaprzedali, czyniąc to, co złe w oczach Pana…”. 1 Krl 17,17 BW), wydał Abrahamowi polecenie złożenia takiej ofiary? Ponieważ „Bóg wystawił Abrahama na próbę”. Rdz 22,1 BT.
O jakiej próbie mowa? Biblia mówi: „Nazajutrz rano Abraham osiodłał swego osła, zabrał z sobą dwóch swych ludzi i syna Izaaka, narąbał drzewa do spalenia ofiary i ruszył w drogę do miejscowości, o której mu Bóg powiedział. Na trzeci dzień Abraham, spojrzawszy, dostrzegł z daleka ową miejscowość. I wtedy rzekł do swych sług: Zostańcie tu z osłem, ja zaś i chłopiec pójdziemy tam, aby oddać pokłon Bogu, a potem wrócimy do was”. Rdz 22,3-5 BT. Próba ta miała dowieść wiary i posłuszeństwa Abrahama.
Zwróćmy uwagę, że Abraham powiedział „wrócimy”. Skąd taka pewność? Biblia mówi: „Przez wiarę Abraham przyniósł na ofiarę Izaaka, gdy był wystawiony na próbę, i ofiarował jednorodzonego, on, który otrzymał obietnicę, Do którego powiedziano: Od Izaaka nazwane będzie potomstwo twoje. Sądził, że Bóg ma moc wskrzeszać nawet umarłych; toteż jakby z umarłych, mówiąc obrazowo, otrzymał go z powrotem”. Hbr 11,17-19 BW.
Jak zakończyła się ta próba? Biblia mówi: „A gdy przyszli na to miejsce, które Bóg wskazał, Abraham zbudował tam ołtarz, ułożył na nim drwa i związawszy syna swego Izaaka, położył go na tych drwach na ołtarzu. Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić swego syna. Ale wtedy Anioł Pański zawołał na niego z nieba i rzekł: Abrahamie, Abrahamie! A on rzekł: Oto jestem. [Anioł] powiedział mu: Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego!... Abraham, obejrzawszy się poza siebie, spostrzegł barana uwikłanego rogami w zaroślach. Poszedł więc, wziął barana i złożył w ofierze całopalnej zamiast swego syna”. Rdz 22,9-13 BT.
W ten sposób Abraham przeszedł pomyślnie próbę wiary i posłuszeństwa Bogu. Biblia mówi: „Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna. Po czym Anioł Pański przemówił głośno z nieba do Abrahama po raz drugi: Przysięgam na siebie, wyrocznia Pana, że ponieważ uczyniłeś to, a nie oszczędziłeś syna twego jedynego, będę ci błogosławił i dam ci potomstwo tak liczne, jak gwiazdy na niebie i jak ziarnka piasku na wybrzeżu morza; potomkowie twoi zdobędą warownie swych nieprzyjaciół. Wszystkie ludy ziemi będą sobie życzyć szczęścia [takiego, jakie jest udziałem] twego potomstwa, dlatego że usłuchałeś mego rozkazu”. Rdz 22,12.15-18 BT.
A co z Izaakiem? Czego ta próba miała dowieść w odniesieniu do jego osoby? Izaak był wychowany w wierze i posłuszeństwie tak Bogu, jak i swojemu ojcu. I choć przykazania nie zostały jeszcze spisane, on czcił „...swego ojca i swoją matkę…”. Wj 20,12 NBG. Gdy więc „Abraham osiodłał swego osła, zabrał z sobą dwóch swych ludzi i syna Izaaka...”. Rdz 22,3 BT, ten dorosły już człowiek bez sprzeciwu poszedł z ojcem. A gdy słudzy zostali w obozowisku, „Abraham, zabrawszy drwa do spalenia ofiary, włożył je na syna swego Izaaka, wziął do ręki ogień i nóż, po czym obaj się oddalili”. Rdz 22,6 BT.
Izaak nie dociekał i nie buntował się. Posłusznie wykonywał polecenia ojca. Biblia mówi: „A gdy przyszli na to miejsce, które Bóg wskazał, Abraham zbudował tam ołtarz, ułożył na nim drwa i związawszy syna swego Izaaka, położył go na tych drwach na ołtarzu. Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić swego syna”. Rdz 22,9-10 BT.
Nawet wtedy, gdy zobaczył nóż w dłoni ojca, Izaak – dużo młodszy i silniejszy – nie ciskał się, nie chciał uciekać. Miał pokój w sercu po wcześniejszej rozmowie z Abrahamem: „Izaak odezwał się do swego ojca Abrahama: Ojcze mój! A gdy ten rzekł: Oto jestem, mój synu – zapytał: Oto ogień i drwa, a gdzież jest jagnię na całopalenie? Abraham odpowiedział: Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój”. Rdz 22,7-8 BT.
Ponieważ Izaak był gotowy pozwolić złożyć siebie w ofierze Bogu, Pan i jego objął przymierzem danym Abrahamowi. Biblia mówi: „Gdy w kraju nastał głód... Izaak powędrował do Abimeleka, króla filistyńskiego... Ukazał mu się bowiem Pan i rzekł: Nie idź do Egiptu, lecz zatrzymaj się w tym kraju, który ci wskażę. Zamieszkaj w tym kraju, a ja będę z tobą, będę ci błogosławił. Bo tobie i twemu potomstwu oddaję wszystkie te ziemie i dotrzymam przysięgi, którą dałem twojemu ojcu, Abrahamowi, że rozmnożę potomstwo twe jak gwiazdy na niebie oraz dam twojemu potomstwu wszystkie te ziemie. Wszystkie ludy ziemi będą sobie życzyć szczęścia [takiego, jakie jest udziałem] twego potomstwa, dlatego że Abraham był mi posłuszny – przestrzegał tego, co mu poleciłem: moich nakazów, praw i pouczeń”. Rdz 26,1-5 BT.
Jakie znaczenie dla nas ma przymierze dane Abrahamowi? Dzięki temu przymierzu każdy wierzący jest dzieckiem Bożym. Biblia mówi: „Nie wszyscy bowiem, którzy pochodzą od Izraela, są Izraelem, i nie wszyscy, przez to, że są potomstwem Abrahama, stają się jego dziećmi, lecz w Izaaku uznane będzie twoje potomstwo, to znaczy: nie synowie co do ciała są dziećmi Bożymi, lecz synowie obietnicy są uznani za potomstwo”. Rz 9,6-8 BT. „Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy”. 1 J 3,1 BT.
Ofiarowanie Izaaka było zaplanowanym przez Pana Boga prawzorem ofiarowania Jego Syna za grzechy świata. I rzeczywiście, „wzbudził nam mocarnego Zbawiciela w domu Dawida”. Łk 1,69 BW, Chrystusa, który „był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. Spadła Nań chłosta zbawienna dla nas”. Iz 53,5 BT.
Podsumowanie. W języku hebrajskim Moria oznacza „Wybrane przez Jahwe” (Wikipedia). Pan Bóg wybrał odpowiedni czas, miejsce i ludzi, zaaranżował całe zdarzenie, aby uzmysłowić nam, z czym wiąże się prawdziwa religijność.
Dzięki pomyślnej próbie, błogosławieństwa i obietnice dane Abrahamowi i Izaakowi objęły też „Resztę”, jak określa gorliwie wierzących Biblia: „Tak przeto i w obecnym czasie ostała się tylko Reszta wybrana przez łaskę”. Rz 11,5 BT. „Właśnie wy, bracia, jesteście jak Izaak dziećmi obietnicy”. Ga 4,28 BT.
Wydarzenie na górze Moria uczy nas ogromnego zaufania do Boga i Jego wymagań, bez względu na cierpienia z nich wynikające; uczy nas też, że nic nie powinno stanowić dla nas takiej wartości, by nie mogło być oddane Bogu, albowiem „Do Pana należy ziemia i to, co ją napełnia, świat i jego mieszkańcy”. Ps 24,1 BT.
Moria to również obrazowe przedstawienie planu zbawienia: w zapowiedzianym czasie ma na ziemię przyjść Ktoś, Kogo „Bóg ustanowił jako ofiarę przebłagalną przez krew jego, skuteczną przez wiarę...”. Rz 3,25 BW. „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony”. J 3,16-17 BT.