W starotestamentowym państwie izraelskim zabójstwo miało być karane śmiercią: „Ktokolwiek zabije człowieka, będzie ukarany śmiercią… Jednakowo będziecie sądzić i przybyszów, i tubylców, bo Ja jestem Pan, Bóg wasz!”. Kpł 24,17.22.15 BT. „Twe oko nie będzie miało litości. Życie za życie […]”. Pwt 19,21 BT.
Bóg, Dawca życia, uczył jednak, jak wielką wartość ma dla Niego życie ludzkie. Biblia mówi: „Przypatrzcie się ptakom w powietrzu: nie sieją ani żną i nie zbierają do spichrzów, a Ojciec wasz niebieski je żywi. Czyż wy nie jesteście ważniejsi niż one?”. Mt 6,26 BT oraz: „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne”. J 3,16 BT. I dlatego nie zawsze stosowano zasadę „Życie za życie”. Pwt 19,21 BT.
W sytuacji, gdy człowiek nieumyślnie przyczynił się do czyjejś śmierci: „[W tym jednak wypadku], gdy nie czyhał na niego, a tylko Bóg dopuścił, że sam wpadł w ręce...”. Wj 21,13 BT, mógł schronić się w miastach ucieczki, żeby uniknąć mściciela krwi. Biblia mówi: „Będą one dla was schronieniem przed mścicielem krwi. Do jednego z tych miast powinien uciec zabójca: zatrzyma się u wejścia i przedstawi swoją sprawę starszym tego miasta. Przyjmą go oni do miasta i wyznaczą mu miejsce, by mógł mieszkać wśród nich. Jeśli mściciel krwi będzie go ścigał, nie wydadzą go w jego ręce, ponieważ nierozmyślnie zabił swego bliźniego, do którego od dawna nie żywił nienawiści”. Joz 20,3-5 BT.
Izraelici zbudowali sześć takich miast, jedno na dwa plemiona. Nieumyślny zabójca miał prawo wyboru jednego z nich. Biblia mówi: „Co do miast, które macie ustanowić, to powinniście mieć sześć miast ucieczki. Trzy miasta za Jordanem i trzy w ziemi Kanaan będą służyć za miasta ucieczki”. Lb 35,13-14 BT. „I wydzielili na ten cel (miasta, które) ...były miasta wyznaczone dla wszystkich synów izraelskich i dla obcych przybyszów zamieszkałych wśród nich, aby mógł się tam schronić każdy, kto zabił człowieka nieumyślnie, i nie musiał zginąć z ręki mściciela krwi, dopóki nie stanie przed zborem”. Joz 20,7.9 BT. „Drogę do nich utrzymasz w dobrym stanie i na trzy części podzielisz obszar kraju, który ci daje Pan, Bóg twój, aby tam schronienie znalazł każdy zabójca”. Pwt 19,3 BT.
Co trzeba było zrobić, by znaleźć się w mieście ucieczki? Biblia mówi: „zabójca: zatrzyma się u wejścia i przedstawi swoją sprawę starszym tego miasta. Przyjmą go oni do miasta i wyznaczą mu miejsce, by mógł mieszkać wśród nich”. Joz 20,4 BT.
Jak długo można było przebywać w miastach ucieczki? Biblia mówi: „Zabójca powinien pozostać w tym mieście, dopóki nie stanie przed sądem zgromadzenia [i] aż do śmierci najwyższego kapłana, który w tym czasie będzie sprawował czynności. Wtedy dopiero może zabójca wrócić do swego miasta i do swego domu w mieście, z którego uciekł”. Joz 20,6 BT. „Do śmierci bowiem arcykapłana winien zabójca przebywać w swoim mieście ucieczki. Natomiast po śmierci arcykapłana może wrócić do swojej dziedzicznej posiadłości”. Lb 35,28 BT.
Nieposłuszeństwo Bożym nakazom można było przypłacić utratą życia, Biblia bowiem mówi: „Gdy jednak zabójca opuści obręb swego miasta ucieczki, do którego się schronił, i gdy go mściciel krwi spotka poza obrębem miasta ucieczki, wtedy mściciel krwi nie zaciąga winy, gdy zgładzi zabójcę”. Lb 35,26-27 BT.
Pobyt w miastach ucieczki nie podlegał innemu wykupowi jak tylko przez śmierć arcykapłana. Biblia mówi: „Nie możecie przyjmować żadnego okupu za życie zabójcy, który winien jest śmierci. Musi zostać zabity. Nie możecie również od tego, który się schronił do miasta ucieczki, przyjmować żadnego okupu w tym celu, by mógł wrócić przed śmiercią arcykapłana i mieszkać w [swojej] ojcowiźnie”. Lb 35,31-32 BT.
Dlaczego tak szczegółowo rozpisujemy się na temat miast ucieczki? Ponieważ dla nas mają one znaczenie symboliczne. Zwróćmy uwagę na to, że droga do miast była utrzymywana w dobrym stanie, że miasta były dostępne dla każdego potrzebującego, że kres życia arcykapłana był darem życia i wolności dla przestępcy. Jest to doskonała ilustracja planu zbawienia. Bo czyż Bóg nie pragnie naszego ocalenia? Pragnie i dlatego przygotował dla nas miasto schronienia oraz przepisy z nim związane. Biblia mówi: „Jest to rzecz dobra i miła przed Bogiem, Zbawicielem naszym, który chce, aby wszyscy ludzie byli zbawieni i doszli do poznania prawdy. Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus, który siebie samego złożył jako okup za wszystkich...”. 1 Tm 2,3-6 BT.
Czyż w planie zbawienia podstawą nie jest wiara w Jezusa jako Zbawiciela? Miasto ucieczki jest doskonałym symbolem Jezusa, który dla każdego grzesznika jest drogą, bramą, schronieniem i życiem – jest miastem ucieczki na czas życia ziemskiego. Jezus mówi: „Ja jestem drogą... Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie”. J 14,6 BT. Jeśli wejdziesz na tę drogę, na pewno dojdziesz do właściwej bramy, którą jest Pan Jezus: „Ja jestem bramą owiec”. J 10,7 BT. Co więcej, mimo że „zapłatą za grzech jest śmierć” Rz 6,23 BT, to wejście do miasta ucieczki oznacza ułaskawienie dzięki krwi Jezusa:, „a łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym”. Rz 6,23 BT. „Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony...”. J 10,9 BT.
Jest jeszcze jeden warunek – u bram miasta należy wyznać swoją winę. Biblia mówi: „Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości”. 1 J 1,9 (BT). Mściciel nie ma już do nas dostępu, naszemu życiu nic nie zagraża, gdyż Jezus jest nie tylko drogą, ale „i życiem”. J 14,6 BT.
Żebyśmy my, grzesznicy, mogli schronić się w Jezusie – naszym mieście ucieczki, On oddał za to Swoje życie. Biblia mówi: „nie rzeczami znikomymi, srebrem albo złotem, zostaliście wykupieni z marnego postępowania waszego, przez ojców wam przekazanego, lecz drogą krwią Chrystusa, jako baranka niewinnego i nieskalanego”. 1 P 1,18-19 BW. „Albowiem objawiła się łaska Boża, zbawienna dla wszystkich ludzi, nauczając nas, abyśmy wyrzekli się bezbożności i światowych pożądliwości i na tym doczesnym świecie wstrzemięźliwie, sprawiedliwie i pobożnie żyli, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Chrystusa Jezusa, który dał samego siebie za nas, aby nas wykupić od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud na własność, gorliwy w dobrych uczynkach”. Tt 2,11-14 BT.
Pan Jezus oddał życie za każdego człowieka, każdy więc może wejść do miasta, którym jest On sam. A kiedy grzesznik „wejdzie i wyjdzie... znajdzie paszę”. J 10,9 BT, otrzyma dziedzictwo – życie wieczne. W Starym Testamencie Bóg powiedział do Izraelitów: „Ja sam daję wam... w dziedzictwo, ziemię opływającą w mleko i miód”. Kpł 20,24 BT, „Podzielicie losem ziemię jako dziedzictwo dla poszczególnych pokoleń”. Lb 33,54 BT. To dziedzictwo tracili zabójcy chroniący się w mieście ucieczki na określony czas, jak my, grzesznicy utraciliśmy możliwość życia w Edenie, naszym dziedzictwie. Jednak nadchodził czas, gdy starotestamentowy zabójca mógł wyjść z miasta i wrócić do swojego dziedzictwa: „Natomiast po śmierci arcykapłana może wrócić do swojej dziedzicznej posiadłości”. Lb 35,28 BT. Analogicznie, kiedy czas naszego ziemskiego życia się skończy, wyjdziemy z miasta ucieczki i wejdziemy do odnowionego dziedzictwa, które Jan opisał następująco: „I ujrzałem niebo nowe i ziemię nową, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły, i morza już nie ma. I Miasto Święte – Jeruzalem Nowe ujrzałem zstępujące z nieba od Boga, przystrojone jak oblubienica zdobna w klejnoty dla swego męża. I usłyszałem donośny głos mówiący od tronu: Oto przybytek Boga z ludźmi: i zamieszka wraz z nimi, i będą oni Jego ludem, a On będzie ‘BOGIEM Z NIMI’. I otrze z ich oczu wszelką łzę, a śmierci już odtąd nie będzie. Ani żałoby, ni krzyku, ni trudu już [odtąd] nie będzie, bo pierwsze rzeczy przeminęły. I rzekł Zasiadający na tronie: Oto czynię wszystko nowe… Ja pragnącemu dam darmo pić ze źródła wody życia. Zwycięzca to odziedziczy i będę Bogiem dla niego, a on dla mnie będzie synem”. Ap 21,1-7 BT.
Jeśli jednak zabójca nie schroni się w mieście ucieczki lub nie przyjmie warunków jego opuszczenia, czyli ofiary Jezusa, będzie miał „udział w jeziorze gorejącym ogniem i siarką. To jest śmierć druga”. Ap 21,8 BT, razem z tchórzami, niewiernymi, obmierzłymi, zabójcami, rozpustnikami, guślarzami, bałwochwalcami i wszelkimi kłamcami (Ap 21,8), ponieważ mścicielem krwi jest sprawiedliwość Boża. Biblia mówi: „Boże, Mścicielu, Panie, Boże, Mścicielu, ukaż się! Powstań Ty, który sądzisz ziemię...”. Ps 94,1 BT. A sądzi każdego, albowiem „wszyscy są pod wpływem grzechu, jak napisano: Nie ma ani jednego sprawiedliwego...”. Rz 3,9-10 BW. Jeśli się więc nie schronimy w mieście ucieczki, jesteśmy jako grzesznicy w ogromnym niebezpieczeństwie, ponieważ „nie masz w żadnym innym zbawienia; albowiem nie masz żadnego imienia pod niebem, danego ludziom, przez które byśmy mogli być zbawieni”. Dz 4,12 BG. Dlatego, jeżeli „ustami swoimi wyznasz, że Jezus jest Panem, i w sercu swoim uwierzysz, że Bóg Go wskrzesił z martwych – osiągniesz zbawienie”. Rz 10,9 BT.
W naszym mieście ucieczki, w Jezusie, otrzymamy uwolnienie z niewoli grzechu. Biblia mówi: „Każdy, kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu. A niewolnik nie przebywa w domu na zawsze, lecz Syn przebywa na zawsze. Jeżeli więc Syn was wyzwoli, wówczas będziecie rzeczywiście wolni”. J 8,34-36 BT.
Spotykamy się z określeniem, że Bóg Starego Testamentu był srogim Bogiem, ponieważ za przelaną krew żądał krwi: „Krew bezcześci ziemię i nie ma innego zadośćuczynienia za krew przelaną, jak tylko krew tego, który ją przelał”. Lb 35,33 BT. Jednak miasta ucieczki pokazują, że w nich mieszka nie tylko sprawiedliwość Boża, ale i łaska. Sprawiedliwość mówi: „Zapłatą za grzech jest śmierć”. Rz 6,23 BT. Łaska dawała możliwość wybawienia z tej kary: „łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym”. Rz 6,23 BT. Miasta ucieczki pokazują, że Panu Bogu zależy na ratowaniu nas, grzeszników, że dzięki Jego miłości i łasce przelana krew nie będzie odkupiona naszą krwią, ale „jeśli wzywacie jako Ojca tego, który bez względu na osobę sądzi każdego według uczynków jego, żyjcie w bojaźni przez czas pielgrzymowania waszego, wiedząc, że nie rzeczami znikomymi, srebrem albo złotem, zostaliście wykupieni z marnego postępowania waszego, przez ojców wam przekazanego, lecz drogą krwią Chrystusa, jako baranka niewinnego i nieskalanego”. 1 P 1,17-19 BW. Dlatego właśnie miasta ucieczki w wyraźny sposób ukazują charakter Pan Boga: „Łaskawość i wierność spotkają się z sobą, ucałują się sprawiedliwość i pokój”. Ps 85,11 BT.
Podsumowanie. Droga do miasta ucieczki prowadzi nas, grzeszników, w bezpieczne mury schronienia – w ramiona Zbawiciela. Kto z tego planu nie skorzysta, pozostaje w grzechu, a grzech zamienia Prawo Boże w mściciela, ponieważ: „Zazdrosnym i mszczącym się Bogiem jest Pan; mścicielem jest Pan i Władcą [pełnym] gniewu; Pan mści się nad swymi wrogami i długo się gniewa na swoich nieprzyjaciół. Pan jest cierpliwy, ale i potężny siłą; a oczyszczając – nikogo nie zostawia bez kary”. Na 1,2-3 BT. „Bóg jest mścicielem tego wszystkiego. (gdyż) Nie powołał nas Bóg do nieczystości, ale do świętości”. 1 Tes 4,6-7 BT. Biblia więc radzi: „Zabierzcie ze sobą słowa (szczerej skruchy) i nawróćcie się do Pana! Mówcie do Niego: Przebacz nam całą naszą winę, w ten sposób otrzymamy dobro za owoc naszych warg”. Oz 14,3 BT. I uwierzmy w Jezusa, gdyż „Bóg wielce go wywyższył i obdarzył go imieniem, które jest ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zginało się wszelkie kolano na niebie i na ziemi, i pod ziemią i aby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem, ku chwale Boga Ojca”. Flp 2,9-11 BT, ponieważ „dla tych, którzy są w Chrystusie Jezusie, nie ma już potępienia”. Rz 8,1 BT.