Chrzest jest uroczystym poleceniem Jezusa skierowanym do wszystkich ludzi, którzy pragną zostać Jego uczniami, jednocześnie jest aktem poświecenia odrodzonego człowieka do misji zleconej przez Jezusa. Odchodząc z tej Ziemi, Jezus polecił apostołom, aby udzielali chrztu „(…) w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. Mt 28,19 UBG.

Chrzest jest obrazem narodzenia się do nowego życia, o czym nauczał Pan Jezus: „Trzeba wam się powtórnie narodzić”. J 3,7 BT, gdyż „Jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego”. J 3,5 BT. Werset ten wskazuje nam na dwa rodzaje chrztów – z wody i z Ducha.

Chrzest wodny to akt przymierza człowieka z Bogiem, to też uroczysta deklaracja wyrzeczenia się bezbożnego i grzesznego stylu życia. Od momentu wynurzenia się z „wodnego grobu”, powstajemy do nowego życia. Ten chrzest symbolizuje śmierć starego człowieka i narodzenie się nowego, oddanego Chrystusowi, „aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne”. J 3,15 BT.

Biblia mówi, że całkowite zanurzenie w wodzie jest zewnętrznym wyrazem naszej relacji z Jezusem. „Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie”. Rz 6,4 BT.

Tak jak Chrystus ochrzcił się w wodach Jordanu, a „gdy (...) wystąpił z wody, i oto otworzyły się niebiosa, i ujrzał Ducha Bożego, który zstąpił w postaci gołębicy i spoczął na nim. I oto rozległ się głos z nieba: Ten jest Syn mój umiłowany, którego sobie upodobałem”. Mt 3,16-17 BW, tak i my powinniśmy czynić, ponieważ chrzest z wody jest po to, aby zaświadczyć przed światem widzialnym i niewidzialnym, że należymy do Boga.

Nowe życie nie oznacza, że od momentu chrztu zaczniemy prowadzić życie bez grzechu, jednak jeśli codziennie będziemy, czytając Biblię, rozmyślać na temat ofiary Jezusa złożonej z powodu naszych grzechów, „krew Chrystusa (…) oczyści wasze sumienia z martwych uczynków, abyście służyć mogli Bogu żywemu”. Hbr 9,14 BT.

Drugim rodzajem chrztu jest chrzest Duchem Świętym. Biblia mówi: „Niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a weźmiecie w darze Ducha Świętego”. Dz 2,38 BT. Ten chrzest jest Boskim uzdolnieniem każdego wierzącego do codziennego wydawania świadectwa swoim słowem i życiem o Jezusie jako Zbawicielu. Nie jest to tylko jednorazowe doświadczenie, ponieważ „(...) gdy Duch Święty zstąpi na was, (wtedy) otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi”. Dz Ap 1,8 BT.

Rezultatem służebnej postawy człowieka wierzącego wobec bliźnich jest pojawienie się owocu Ducha Świętego. Biblia mówi: „Zaś owocem Ducha jest miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobrotliwość, ufność, łagodność, panowanie nad sobą; w stosunku do takich nie istnieje Prawo”. Ga 5,22-23 NBG.

Rezultatem służebnej postawy człowieka wierzącego jest też wspólne dobro. Objawia się ono w myśleniu i działaniu w taki sposób, aby być użytecznym dla ludzi wśród których żyjemy, a także w zjednoczeniu z Bogiem i innymi wierzącymi w Ciele Chrystusa (w budowaniu Kościoła). Biblia mówi: „Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, [aby stanowić] jedno Ciało (…) Wszyscyśmy też zostali napojeni jednym Duchem”. 1 Kor 12,12-13 BT.

A przez tego Ducha „Jednemu dany jest (…) dar mądrości słowa, drugiemu umiejętność poznawania według tego samego Ducha, innemu jeszcze dar wiary w tymże Duchu, innemu łaska uzdrawiania w jednym Duchu, innemu dar czynienia cudów, innemu proroctwo, innemu rozpoznawanie duchów, innemu dar języków i wreszcie innemu łaska tłumaczenia języków. Wszystko zaś sprawia jeden i ten sam Duch, udzielając każdemu tak, jak chce” – „dla [wspólnego] dobra”. 1 Kor 12,8-11.7 BT.

Kto może być ochrzczony Duchem Świętym? Napełniony Duchem może być ten, kto przychodzi do upamiętania i nawrócenia się. Biblia mówi: „Upamiętajcie się (…) a otrzymacie dar Ducha Świętego”. Dz 2,38 BW. A gdy ten, który się upamięta, zaczyna pragnąć, to pragnącego Pan Jezus zachęca: „Jeśli kto pragnie, niech przyjdzie do mnie i pije”. J 7,37 BW, ponieważ „Kto spożywa ciało moje i pije krew moją, ten ma żywot wieczny”. J 6,54 BW. I jeżeli ci, którzy się upamiętają, będą „w modlitwie wytrwali”. Rz 12,12 BW, to Pan wypełni daną obietnicę. Jaką obietnicę? Jezus wyjaśnia: „(…) oczekujcie obietnicy Ojca, o której słyszeliście ode mnie; Jan bowiem chrzcił wodą, ale wy po niewielu dniach będziecie ochrzczeni Duchem Świętym”. Dz 1,4-5 BW.

Jeśli oczekując na wypełnienie tej obietnicy, pozwolimy Panu Bogu opróżnić nasze serca ze „sporów, zazdrości, gniewu, niewłaściwego współzawodnictwa, obmów, szemrania, wynoszenia się, kłótni”. 2 Kor 12,20 BT, czyli świadomie popełnianych grzechów, gdyż one „są tym, co was odłączyło od waszego Boga”. Iz 59,2 BW, wtedy takie puste serce może zostać napełnione Duchem. Duch ten uzdolni nas do całkowitego poddania się Panu, a słowa: „Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą”. Mt 5,8 BT będą naszym udziałem.

Zatem ten, kto się upamięta, kto przyjdzie do stóp Jezusa, kto modli się i nawróci, a wreszcie „Kto wierzy we mnie, jak powiada Pismo, z wnętrza jego popłyną rzeki wody żywej. A to mówił o Duchu, którego mieli otrzymać ci, którzy w niego uwierzyli (…)”. J 7,38-39 BW.

Co to znaczy, że „z wnętrza jego popłyną rzeki wody żywej”? Każda osoba namaszczona przez Ducha Świętego staje się świadkiem Boga, głoszącym innym ewangelię, jak w dniu Pięćdziesiątnicy, gdy „wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić (…) Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem (…) i zdumieli (się), bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku”. Dz 2,4-6 BT. Później apostołowie głosili, kiedy tylko mieli taką możliwość: „Bóg naszych ojców wskrzesił Jezusa (…) Bóg wywyższył Go na prawicę swoją jako Władcę i Zbawiciela, aby dać Izraelowi nawrócenie i odpuszczenie grzechów. Dajemy temu świadectwo my właśnie oraz Duch Święty, którego Bóg udzielił tym, którzy Mu są posłuszni”. Dz 5,30-32 BT.

Podsumowując powyższe – Chrzest wodny jest konsekwencją uważnego słuchania Słowa Bożego i nawrócenia do Boga, co sprawia, że stajemy się uczniami Jezusa. Jest to świadomy wybór człowieka wierzącego i akt posłuszeństwa nakazowi Jezusa. Biblia mówi: „Kto uwierzy i ochrzci się, będzie zbawiony, ale kto nie uwierzy, będzie potępiony”. Mk 16,16 UBG. I tak ci, którzy uwierzyli Filipowi, dobrowolnie „(…) dawali się ochrzcić, zarówno mężczyźni, jak i niewiasty”. Dz 8,12 BW. Chrzest/nowonarodzenie z Ducha Świętego jest całkowitym dziełem tegoż Ducha, dokonywanym w życiu człowieka wierzącego i warunkiem wejścia do Królestwa Bożego, apostołom bowiem Jezus powiedział: „Oto Ja ześlę na was obietnicę mojego Ojca. Wy zaś pozostańcie w mieście, aż będziecie przyobleczeni mocą z wysoka”. Łk 24,49 BT.

Biblia mówi o jeszcze jednym chrzcie, chrzcie ogniem. Ten chrzest jest niezbędnym elementem potrzebnym do naszego zbawienia. Jan Chrzciciel wypowiedział następujące słowa: „Ja was chrzczę wodą dla nawrócenia; lecz Ten, który idzie za mną, mocniejszy jest ode mnie; ja nie jestem godzien nosić Mu sandałów. On was chrzcić będzie Duchem Świętym i ogniem”. Mt 3,11 BT.

Czym jest chrzest ogniem? Jest to doświadczenie cierpienia z powodu wierności nakazom Jezusa w naszym życiu i służby na rzecz bliźniego, wyrzeczenia się siebie i poświęcenia. Biblia mówi: „Najmilsi! Nie dziwcie się, jakby was coś niezwykłego spotkało, gdy was pali ogień, który służy doświadczeniu waszemu”. 1 P 4,12 BW.

Poprzez ten chrzest Duch Święty wypala w nas żużel, czyli to wszystko, co oddziela nas od Boga i co uniemożliwia nam wejście do królestwa Bożego. Biblia mówi, że Ten, który „(…) chrzcić będzie Duchem Świętym i ogniem”, ma „wiejadło w ręku i oczyści swój omłot: pszenicę zbierze do spichlerza, a plewy spali w ogniu nieugaszonym”. Mt 3,11-12 BT. „Wy bowiem jesteście przez wiarę strzeżeni mocą Bożą dla zbawienia, gotowego objawić się w czasie ostatecznym. Dlatego radujcie się, choć teraz musicie doznać trochę smutku z powodu różnorodnych doświadczeń. Przez to wartość waszej wiary okaże się o wiele cenniejsza od zniszczalnego złota, które przecież próbuje się w ogniu, na sławę, chwałę i cześć przy objawieniu Jezusa Chrystusa”. 1 P 1,5-7 BT. „Bo każdy ogniem będzie posolony. Dobra jest sól; lecz jeśli sól smak utraci, czymże ją przyprawicie? Miejcie sól w sobie i zachowujcie pokój między sobą!”. Mk 9,49-50 BT.

Każdy z nas potrzebuje chrztu ogniem, ponieważ wzmocnieni cierpieniami i wyrzeczeniami, oczyszczeni z grzechu otrzymujemy moc, dzięki której zyskujemy odwagę i gorliwość do walki o prawdę i za prawdę. Biblia mówi: „Gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi”. Dz 1,8 BT.

Podsumowanie. Bóg pragnie, abyśmy przyjęli wszystkie rodzaje chrztów, jako całość, jedność, wszak Biblia mówi: „Jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest”. Ef 4,5 BT, byśmy jako powtórnie narodzeni, oczyszczeni i mający moc Ducha, byli „światłością świata (… Wszak) Nie zapalają (…) świecy i nie stawiają jej pod korcem, lecz na świeczniku, i świeci wszystkim, którzy są w domu. Tak niechaj świeci wasza światłość przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie”. Mt 5,14-16 BW. Gdy Izraelici wyszli z Egiptu i przechodzili przez Morze Czerwone, był to przykład chrztu z wody, a słup ognia – chrztu Duchem i ogniem. Przykład ten uzmysławia nam, że nie tylko przechodzimy przez „morze”, ale bardzo potrzebujemy „Obłoku”, prowadzenia Bożego oraz Jego mocy w przechodzeniu przez doświadczenia, więc „Dlaczego teraz zwlekasz? Ochrzcij się i obmyj z twoich grzechów, wzywając Jego imienia!”. Dz 22,16 BT. Chrystus uczynił chrzest znakiem wejścia do Swego duchowego królestwa. Ustanowił chrzest jako warunek, który musi być spełniony przez tych, którzy pragną, aby uznano ich za dzieci Boże. Jednak zanim człowiek przekroczy próg duchowego Królestwa Bożego, musi przyjąć znamię imienia Bożego. Biblia mówi: „To zaś będzie imię, którym go będą nazywać: Pan naszą sprawiedliwością”. Jr 23,6 BT, dlatego „Nie wprzęgajcie się z niewierzącymi w jedno jarzmo (…) wyjdźcie spośród nich i odłączcie się od nich, mówi Pan, i nie tykajcie tego, co nieczyste, a Ja was przyjmę i będę wam Ojcem, a wy będziecie moimi synami i córkami – mówi Pan wszechmogący”. 2 Kor 5,14.17-18 BT. Jest to nasza świadoma decyzja, zgodna ze słowami: „Kto uwierzył i zostanie ochrzczony będzie zbawiony (…)”. Mk 16,16 NBG.

Według Biblii 50 dni po święcie Paschy (po Wielkanocy) doszło do wypełnienia się szczególnej Bożej obietnicy: „W ostatnich dniach – mówi Bóg – wyleję Ducha mojego na wszelkie ciało...”. Dz 2,17 BT.

Zanim Duch Boży został w tym dniu zesłany, Chrystus „podczas wspólnego posiłku kazał (uczniom) nie odchodzić z Jerozolimy, ale oczekiwać obietnicy Ojca: Słyszeliście o niej ode Mnie - [mówił] - Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym”. Dz 1,4-5 BT. A kiedy „udzielił przez Ducha Świętego poleceń Apostołom, których sobie wybrał... został wzięty do nieba”. Dz 1,2 BT.

Dalej Biblia mówi: „Kiedy nadszedł wreszcie dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić”. Dz 2,1-4 BT.

Dla chrześcijan Pięćdziesiątnica była początkiem powstania kościoła, zgodnie ze słowami Jezusa: „gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi”. Dz 1,8 BT. W tym dniu głoszono ewangelię z wielką mocą w ojczystych językach osób tam przebywających. Biblia mówi: „Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. Czyż ci wszyscy, którzy przemawiają, nie są Galilejczykami? - mówili pełni zdumienia i podziwu. Jakżeż więc każdy z nas słyszy swój własny język ojczysty? - Partowie i Medowie, i Elamici, i mieszkańcy Mezopotamii, Judei oraz Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii oraz Pamfilii, Egiptu i tych części Libii, które leżą blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy i Arabowie – słyszymy ich głoszących w naszych językach wielkie dzieła Boże”. Dz 2,5-11 BT.

W rozmowie z Samarytanką Chrystus powiedział, że „nadchodzi godzina i teraz jest, kiedy prawdziwi czciciele będą oddawali Ojcu cześć w duchu i w prawdzie; bo i Ojciec takich szuka, którzy by mu tak cześć oddawali. Bóg jest duchem, a ci, którzy mu cześć oddają, winni mu ją oddawać w duchu i w prawdzie”. J 4,23-24 BW. Duch Boży miał pomóc wierzącym w poznaniu i wytrwaniu w prawdzie, ale najpierw Pan Jezus musiał wrócić do Ojca. Powiedział On do uczniów: „Pożyteczne jest dla was moje odejście. Bo jeżeli nie odejdę, Pocieszyciel nie przyjdzie do was. A jeżeli odejdę, poślę Go do was. On zaś, gdy przyjdzie, przekona świat o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie… Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy”. J 16,7-8.13 BT.

Języki „jakby z ognia” symbolizują Bożą obecność, ale też różne doświadczenia w naszym życiu. Jan Chrzciciel nauczał: „Ja was chrzczę wodą dla nawrócenia; lecz Ten, który idzie za mną, mocniejszy jest ode mnie... On was chrzcić będzie Duchem Świętym i ogniem”. Mt 3,11 BT. A apostoł Piotr dodaje: „Najmilsi! Nie dziwcie się, jakby was coś niezwykłego spotkało, gdy was pali ogień, który służy doświadczeniu waszemu”. 1 P 4,12 BW.

Języki ognia symbolizują Ducha Świętego, którego zadaniem jest doprowadzić „was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe. On Mnie otoczy chwałą, ponieważ z mojego weźmie i wam objawi”. J 16,13-14 BT. Pierwowzorem nowotestamentowej Pięćdziesiątnicy (zesłania Ducha Bożego) jest Święto Tygodni. Biblia mówi: „Trzy razy do roku ukaże się każdy mężczyzna przed Panem, Bogiem twoim, w miejscu, które sobie obierze: na Święto Przaśników, na Święto Tygodni i na Święto Namiotów”. Pwt 16,16 BT.

Biblia mówi: „W pierwszym miesiącu, czternastego dnia miesiąca, o zmierzchu, jest Pascha dla Pana”. Kpł 23,5 BT. Święto Tygodni obchodzono 50 dni po Święcie Paschy: „I odliczycie sobie od dnia po szabacie... siedem tygodni pełnych, aż do dnia po siódmym szabacie odliczycie pięćdziesiąt dni i wtedy złożycie nową ofiarę pokarmową dla Pana”. Kpł 23,15-16 BT.

Święto Paschy wieńczyło pierwsze żniwa roku. Biblia mówi: „Kiedy wejdziecie do ziemi, którą Ja wam dam, i zbierzecie plon, przyniesiecie kapłanowi snop jako pierwociny waszego plonu”. Kpł 23,10 BT. Analogicznie – pierwszym i doskonałym „plonem” jest Pan Jezus, „On jest początkiem, pierworodnym z umarłych, aby we wszystkim był pierwszy...”. Kol 1,18 BW.

O Święcie Tygodni Bóg powiedział: „Będziesz obchodził Święto Tygodni, pierwocin, żniwa pszenicy...”. Wj 34,22 BT. Pszenica symbolizuje owoc służby dla Boga. Każdy, kto przyjął Ducha Bożego, będzie niczym siewca, „który posiał dobre nasienie na swej roli”. Mt 13,24 BT.

Warunkiem otrzymania Ducha Świętego jest wiara w Jezusa zgodna z Biblią, gdyż On tak powiedział: „Kto wierzy we mnie, jak powiada Pismo...”. J 7,38 BT. Wierzyć „jak powiada Pismo” oznacza wiarę w oparciu o Boże obietnice, a obietnica dotycząca Ducha Bożego brzmi: „z wnętrza jego popłyną rzeki wody żywej”. J 7,38 BW. „Rzeka wody żywej” to Duch Święty. Biblia mówi: „A to mówił o Duchu, którego mieli otrzymać ci, którzy w niego (Jezusa) uwierzyli; albowiem Duch Święty nie był jeszcze dany, gdyż Jezus nie był jeszcze uwielbiony”. J 7,39 BW. Chrystus zapewnił „pragnących”: „Kto... będzie pił wodę, którą Ja mu dam, nie będzie pragnął na wieki, lecz woda, którą Ja mu dam, stanie się w nim źródłem wody wytryskającej ku życiu wiecznemu”. J 4,14 BT.

Podsumowanie. Pięćdziesiątnica nie ma nic wspólnego z obchodzonymi w tym samym czasie w pogańskiej jeszcze Europie Zielonymi Świątkami. Jednak od XVI wieku to ludowe święto ku czci słońca i wody, związane z wiosenną siłą drzew, zielonych gałęzi i płodnością zostało zasymilowane ze świętem Zesłania Ducha Świętego, a pozostałością po nim jest zwyczaj dekorowania domów, obejść i kościołów zielonymi gałązkami i drzewami (głównie) brzóz oraz ludowy odpust zielonoświątkowy.

Biblia mówi: „Baczcie, aby kto was nie zagarnął w niewolę przez tę filozofię będącą czczym oszustwem, opartą na ludzkiej tylko tradycji, na żywiołach świata, a nie na Chrystusie”. Kol 2,8 BT oraz „nie wolno wykraczać ponad to, co zostało napisane” 1 Kor 4,6 BT, a to oznacza, że powinniśmy zainteresować się tym, skąd wywodzą się święta i obrzędy powszechnie praktykowane i czy mają one potwierdzenie w Biblii.

Biblijna Pięćdziesiątnica związana była z udzieleniem Ducha Świętego, którego misją jest nauczanie i przypominanie wszystkich nauk Chrystusa. Biblia mówi: „Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w imieniu moim, nauczy was wszystkiego i przypomni wam wszystko, co wam powiedziałem”. J 14,26 BW i dlatego Piotr apelował: „Upamiętajcie się i niechaj się każdy z was da ochrzcić w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a otrzymacie dar Ducha Świętego”. Dz 2,38 BW. Każdy powinien pragnąć napełnienia Duchem Świętym, ponieważ „jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego”. J 3,5 BT.

„Dlaczego (…) przestępujecie przykazanie Boże dla waszej tradycji?”. Mt 15,3 BT.

Tradycja to ogół obyczajów, norm, poglądów, zachowań itp. właściwych jakiejś grupie społecznej, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. (Słownik PWN). Ci, którzy przyjęli Boże zasady, dążą do jedności w Chrystusie. „On ustanowił jednych apostołami, drugich prorokami, innych ewangelistami, a innych pasterzami i nauczycielami, aby przygotować świętych do dzieła posługiwania, do budowania ciała Chrystusowego, aż dojdziemy wszyscy do jedności wiary i poznania Syna Bożego, do (…) doskonałości, i dorośniemy do wymiarów pełni Chrystusowej (…) abyśmy, będąc szczerymi w miłości, wzrastali pod każdym względem w niego, który jest Głową, w Chrystusa”. Ef 4,11-13.15 BW. Dlatego w kwestii prawdziwej wiary Bóg nie daje żadnej dowolności, mówiąc: „Daremnie mi jednak cześć oddają, głosząc nauki, które są nakazami ludzkimi”. Mt 15,9 BW.

Zarzut głoszenia nauk, które są nakazami ludzkimi, dotyczył przede wszystkim narodu wybranego, jako krzewiciela prawd Bożych, do których Pan powiedział: „Wy jesteście moimi świadkami – mówi Pan – i moimi sługami, których wybrałem, abyście poznali i wierzyli mi, i zrozumieli, że to Ja jestem, że przede mną Boga nie stworzono i po mnie się go nie stworzy”. Iz 43,10 BW.

Od Swoich świadków Bóg wymagał posłuszeństwa: „Posłuszeństwo lepsze jest niż ofiara, a uważne słuchanie lepsze niż tłuszcz barani. Gdyż nieposłuszeństwo jest (…) grzechem (…)”. 1 Sm 15,22-23 BT i stosowania się do Jego praw: „Niczego nie dodacie do tego, co ja wam nakazuję, i niczego z tego nie ujmiecie, przestrzegając przykazań Pana, waszego Boga, które ja wam nakazuję”. Pwt 4,2 BW. Podobnie jest w Nowym Testamencie, w którym znajdujemy nakaz Jezusa: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody (…) Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem”. Mt 28,19-20 BT.

Dlaczego jest to tak ważne? Niebezpieczeństwem dodawania czy odejmowania czegokolwiek od nakazów Boga jest tworzenie ludzkiej tradycji. Jezus przestrzegał: „Uważajcie i strzeżcie się kwasu faryzeuszów i saduceuszów… (czyli) nauki faryzeuszów i saduceuszów”. Mt 16,6.12 BT. „Czyńcie (…) i zachowujcie wszystko, co wam polecą, lecz uczynków ich nie naśladujcie. Mówią bowiem, ale sami nie czynią. Wiążą ciężary wielkie i nie do uniesienia i kładą je ludziom na ramiona, lecz sami palcem ruszyć ich nie chcą. Wszystkie swe uczynki spełniają w tym celu, żeby się ludziom pokazać”. Mt 23,2-5 BT. Dodał też: „Obłudnicy, dobrze powiedział o was prorok Izajasz: Ten lud czci Mnie wargami, lecz sercem swym daleko jest ode Mnie. Ale czci mnie na próżno, ucząc zasad podanych przez ludzi”. Mt 15,7-9 BT. I ostrzegł: „Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie większa niż uczonych w Piśmie i faryzeuszów, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego”. Mt 5,20 BT.

Nie czynienie wszystkiego, co Bóg nakazał, pozwoliło Żydom stworzyć tzw. tradycję starszych. Biblia mów: „Faryzeusze bowiem i w ogóle Żydzi, trzymając się tradycji starszych, nie jedzą, jeśli sobie rąk nie obmyją, rozluźniając pięść. I [gdy wrócą] z rynku, nie jedzą, dopóki się nie obmyją. Jest jeszcze wiele innych [zwyczajów], które przejęli i których przestrzegają, jak obmywanie kubków, dzbanków, naczyń miedzianych”. Mk 7,3-4 BT. Jezus (dając nam przykład) ignorował tę tradycję i na zapytanie faryzeuszów i uczonych w Piśmie: „Dlaczego Twoi uczniowie postępują wbrew tradycji starszych?”. - odpowiedział pytaniem: „Dlaczego i wy przestępujecie przykazanie Boże dla waszej tradycji?”. Mt 15,2-3 BT.

Jezus, uzasadniając zarzut, podał przykład przestąpienia jednego z przykazań na rzecz tradycji starszych. Biblia mówi: „Bóg przecież powiedział: Czcij ojca i matkę oraz: Kto złorzeczy ojcu lub matce, niech śmierć poniesie. Wy zaś mówicie: Kto by oświadczył ojcu lub matce: Darem [złożonym w ofierze] jest to, co dla ciebie miało być wsparciem ode mnie, ten nie potrzebuje czcić swego ojca ni matki. I tak ze względu na waszą tradycję znieśliście przykazanie Boże”. Mt 15,4-6 BT.

Czy współcześni chrześcijanie łamią przykazania Boże ze względu na tradycję? Mimo iż Biblia mówi: „Dopóki niebo i ziemia nie przeminą ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni”. Mt 5,18 BT, to Dekalog nauczany jest z pominięciem niektórych fragmentów oraz z pewnymi zmianami. Zostało na przykład usunięte drugie przykazanie: „Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył (…)”. Wj 20, 4-5 BT. A w przykazaniu czwartym zmieniono nakaz święcenia soboty na ludzki nakaz święcenia „dnia świętego”, choć „pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty”. Wj 20,11 BT. Uznanie soboty za dzień święty potwierdza Chrystus stwierdzeniem: „Syn Człowieczy jest Panem sabatu”. Łk 6,5 BW. Jeśli więc Jezus jest naszym Panem i jednocześnie Panem szabatu, dlaczego znosimy Boże przykazanie na rzecz ludzkiej tradycji święcenia niedzieli o pogańskim pochodzeniu?

Tymczasem już w czasach starotestamentowych, Bóg ostrzegał Swój lud przed przejmowaniem tradycji, które nie pochodziły od Niego: „Tak mówi Pan: Nie wdrażajcie się w zwyczaje narodów, nie lękajcie się znaków niebieskich, chociaż narody się ich lękają!”. Jr 10,2 BW.

Czego zatem będzie trzymał się wierzący? Jezus opowiedział przypowieść: „Każdego więc, kto tych słów moich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i uderzyły w ten dom. On jednak nie runął, bo na skale był utwierdzony. Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i rzuciły się na ten dom. I runął, a upadek jego był wielki”. Mt 7,24-27 BT. Szczerze wierzący będzie się trzymał Słowa Bożego, dlatego że: „Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowywania w sprawiedliwości, aby człowiek Boży był doskonały, do wszelkiego dobrego dzieła przygotowany”. 2 Tm 3,16-17 BW.

Czy istnieją tradycje, których przestrzeganie jest dozwolone? Tak, te zgodne ze Słowem Bożym przekazanym nam przez proroków i apostołów. Biblia mówi: „Przeto, bracia, trwajcie niewzruszenie i trzymajcie się przekazanej nauki, której nauczyliście się czy to przez mowę, czy przez list nasz”. 2 Tes 2,15 BW. Natomiast „Nakazujemy wam, bracia, w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, abyście stronili od każdego brata, który postępuje wbrew porządkowi, a nie według tradycji, którą przejęliście od nas (a nie według nauki, którą otrzymaliście od nas.)”. 2 Tes 3,6 BT.

Co Paweł miał na myśli, mówiąc o tradycji, którą przejęliście od nas? Ważne jest, aby dostrzec w przestrzeganych tradycjach to, na co one wskazują. Rytuały świątynne dane przez Boga narodowi izraelskiemu wskazywały na Pana Jezusa, który jako „Baranek Boży (…) gładzi grzech świata”. J 1,29 BT oraz ukazywały zarys planu zbawienia („Ma to znaczenie obrazowe, odnoszące się do teraźniejszego czasu)”. Hbr 9,10 BW).

Tradycja święcenia soboty opisana jest w Biblii od pierwszej po ostatnią jej Księgę. W Apokalipsie/Objawieniu apostoł Jan napisał: „Ja, Jan… byłem na wyspie (…) Patmos (…) Doznałem zachwycenia w dzień Pański i posłyszałem (…) głos jak gdyby trąby mówiącej: Co widzisz, napisz w księdze (…)”. Ap 1,9-11 BT. Jan widział w szabacie dzień jego Pana, upamiętniający stworzenie: „A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał, stwarzając”. Rdz 2,2-3 BT i odkupienie z grzechu: „Przeto starajcie się wypełniać wszystko, co wam nakazał Pan, Bóg wasz: Nie odstępujcie od tego ani na prawo, ani na lewo. Idźcie dokładnie drogą wyznaczoną wam przez Pana, Boga waszego, byście mogli żyć (…)”. Pwt 5,32-33 BT.

Apostoł Paweł przypominał o jeszcze jednej ważnej tradycji, o Wieczerzy Pańskiej. Biblia mówi: „Ja bowiem otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, kiedy został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy, połamał i rzekł: To jest Ciało moje za was [wydane]. Czyńcie to na moją pamiątkę. Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: Ten kielich jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę”. 1 Kor 11,23-25 BT. Wieczerza jest więc pamiątką ofiary Jezusa, który „raz ofiarowany, aby zgładzić grzechy wielu, drugi raz ukaże się nie z powodu grzechu, lecz ku zbawieniu tym, którzy go oczekują”. Hbr 9,28 BW, powiedział On bowiem: „Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym”. J 6,53.54 BT.

Podsumowanie. Biblia przestrzega przed wszelkimi zmianami, prowadzącymi do wypaczenia Bożych słów, albowiem: „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają. Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę”. Prz 30,5.6 BT. „Jak więc przejęliście naukę o Chrystusie Jezusie jako Panu, tak w Nim postępujcie: zapuśćcie w Niego korzenie i na Nim dalej się budujcie, i umacniajcie się w wierze, jak was nauczono, pełni wdzięczności. Baczcie, aby kto was nie zagarnął w niewolę przez tę filozofię będącą czczym oszustwem, opartą na ludzkiej tylko tradycji, na żywiołach świata, a nie na Chrystusie”. Kol 2,6-8 BT. Powyższe słowa są przestrogą przed praktykowaniem tradycji, które nie mają biblijnego uzasadnienia. Warto więc zainteresować się, skąd wywodzą się święta i obrzędy powszechnie praktykowane i czy mają potwierdzenie w Biblii. A Biblia mówi, że mamy być „Zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, którego kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus”. Ef 2,20 BW.

Amulet to przedmiot, któremu przypisuje się magiczną moc, nawiązujący do symboliki lub bóstwa, części ludzkiego ciała, motywu roślinnego albo zwierzęcego. Z tego powodu według Biblii noszenie takich przedmiotów i wiara w ich moc stanowi grzech przeciwko pierwszemu przykazaniu, które brzmi: „Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań”. Wj 20,3-6 BT.

Co Bóg mówi o ludziach, którzy używają amuletów? „Niech nie będzie u was nikogo, ...kto by uprawiał wróżbiarstwo, zabobony, magię i czary”. Pwt 18,10 (BWP). Izajasz ostrzega: „W owym dniu usunie Pan ozdobę: sprzączki i diademy, i półksiężyce. Kolczyki, naramienniki i zasłony, zawoje i łańcuszki, i wspaniałe przepaski, flakoniki i amulety”. Iz 3, 18-20 BW.

Wśród starożytnych kultur i ludów pogańskich opisywanych w Starym Testamencie amulety były bardzo rozpowszechnione. Podobnie jak w czasach biblijnych tak i teraz w przekonaniu niektórych ludzi amulety posiadają magiczną moc i chronią swego właściciela przed niebezpieczeństwami oraz negatywną energią. Ludzie noszący talizmany wierzą, że te przyniosą im szczęście i zapewnią powodzenie. Talizmanami są przeważnie kamienie, kryształy, krzyże celtyckie lub inna mistyczna biżuteria. Odznaczają się zwykle niewielkimi rozmiarami i są łatwe do noszenia przy sobie (np. kamyk, moneta, kolczyk, naszyjnik, bransoleta, łańcuszek wieszany na lusterku w samochodzie); pokryte bywają niekiedy specjalnymi znakami lub napisami. W przekonaniu ludzi, którzy noszą amulety, posiadają one siłę magiczną, która ich ochrania i pozwala osiągać sukcesy w różnego rodzaju przedsięwzięciach. Wierzą oni, że talizmany mają pozytywną energię i lecznicze właściwości. W mniemaniu ich właścicieli amulety przekazują pozytywne wibracje, które napełniają ich poczuciem spokoju i bezpieczeństwa.

Kiedy Izraelici sprzeniewierzyli się Bogu, zapomnieli o Bożych przykazaniach, zaczęli modlić się do bożków otaczających ich plemion pogańskich i wierzyć w magiczną moc amuletów. Bóg ostrzegał i zapowiadał karę dla fałszywych proroków Izraela, którzy nosili amulety. Biblia mówi: „Tak mówi Wszechmocny Pan: Biada tym kobietom, które szyją czarodziejskie wstążki na wszystkie przeguby rąk i robią przepaski na głowy ludzi każdego wzrostu, aby łowić dusze! Czy chcecie wyłapywać dusze z mojego ludu, byle tylko swoje własne życie zachować? Dlatego tak mówi Wszechmocny Pan: Oto Ja zabiorę się do waszych czarodziejskich wstążek, którymi łowicie dusze, i zedrę je z waszych ramion, i jak ptaki wypuszczę na wolność dusze, które wy usidlacie. Zedrę także wasze przepaski i wyrwę mój lud z waszej ręki, aby nie pozostał w waszym ręku jako zdobycz — i poznacie, że Ja jestem Pan”. Ez 13,18.20-21 BW.

Poganie posiadali również talizmany nazywane terafami lub bożkami domowymi. Te miniaturowe posążki trzymali w domu, a w przypadku podróży zawsze zabierali ze sobą. Bóg przez Swoich proroków negował posiadanie bożków, kazał je usuwać spośród narodu izraelskiego. Biblia mówi: „Jozjasz usunął też wróżbitów i czarodziejów, i bożki domowe, i bałwany, i wszystkie obrzydliwości, jakie pojawiły się w ziemi judzkiej i w Jeruzalemie, aby przywrócić ważność słowom zakonu, zapisanym w księdze, którą znalazł kapłan Chilkiasz w świątyni Pana”. 2 Krl 23,24 BW.

Bóg przez Swoich proroków ostro krytykował tych, którzy wierzyli w bożki i talizmany. Biblia mówi: „Tak niemądrym okazuje się i bezrozumnym człowiek, każdy złotnik rumieni się przed swoim bóstwem. Bo wszystkie te posągi to zwykłe kłamstwa i nie ma w nich ani śladu życia. Są one nicością, tworami śmiesznymi, które znikną zupełnie, gdy przyjdzie dzień sądu. Nie takim jest Bóg, zwany 'cząstką Jakuba'. Ten (Bóg) naprawdę stworzył wszystkie rzeczy... Jego zaś Imię brzmi: Pan Zastępów”. Jr 10,14-16 BWP.

Podsumowanie. Amulety i bożki w niczym nam nie pomogą, gdyż tylko ten, „Kto się boi Pana, ma mocną ostoję, i jeszcze jego dzieci mają w niej ucieczkę”. Prz 14,26 BW. Jedynie Bóg może dać nam zbawienie. Biblia mówi: „Gdy będziesz krzyczeć, nie wybawią cię twoje ohydne bożki! Wiatr je wszystkie uniesie, zabierze powiew. Lecz kto na mnie polega, odziedziczy ziemię i posiądzie moją świętą górę”. Iz 57,13 BW.

O Bożych przykazaniach Biblia mówi: „Miłość względem Boga polega na spełnianiu Jego przykazań, a przykazania Jego nie są ciężkie”. 1 J 5,3 BT.

Oto treść Dekalogu według Biblii Tysiąclecia:

„Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa:

Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.

Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie!

Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań.

Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy.

Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty.

Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie.

Nie będziesz zabijał.

Nie będziesz cudzołożył.

Nie będziesz kradł.

Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek.

Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego”. Wj 20, 1-17 BT.

Mimo iż Biblia mówi: „Zaprawdę, bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni”. Mt 5,18 BT, to Dekalog nauczany jest z pominięciem niektórych fragmentów oraz z pewnymi zmianami:

Zostało całkowicie usunięte drugie przykazanie: „Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!”. Wj 20, 4-6 BT.

Nastąpiła zmiana numeracji. I choć w tekście biblijnym numeracja nie występuje, można ją łatwo ustalić, gdyż Dekalog porusza 10 problemów, stanowiących odrębne dla siebie całości. Więc po zmianie, tam, gdzie było przykazanie drugie, jest treść przykazania trzeciego.

Rozdzielono przykazanie dziesiąte na dwie części i utworzono w ten sposób przykazanie dziewiąte i dziesiąte, celem zachowania liczby 10.

W przykazaniu czwartym zmieniono nakaz święcenia soboty (ze stosownym komentarzem) na ogólny nakaz święcenia „dnia świętego”, czyli niedzieli.

Jak traktować dokonane zmiany? Biblia mówi: „nieodmienne są wszystkie przykazania Jego”. Ps 111,7 BG oraz „Lepiej bowiem byłoby im nie znać drogi sprawiedliwości, aniżeli poznawszy ją odwrócić się od podanego im świętego przykazania”. 2 P 2,21 BT. Przypomnijmy sobie wprowadzenie do Dekalogu: „Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa…”. Wj 20,1 BT, a Biblia mówił, że „Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi”. Dz 5,29 BW, ponieważ „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają. Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał”. Prz 30,5.6 BT.

Podsumowanie. Choć Dekalog był przekazany Izraelitom pod górą Synaj, gdy Mojżesz „obwieścił ludowi wszystkie słowa Pana i wszystkie Jego zlecenia”. Wj 24,3 BT, to musimy wiedzieć, że istniał on od czasów stworzenia. Wtedy to Adamowi i Ewie nadane zostało przykazanie święcenia szabatu: „A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał, stwarzając”. Rdz 2,2-3 BT. Po upadku pierwszych ludzi, przykazanie to nie zostało zmienione – do niego dodano pozostałe. Dowodem tego jest fakt, iż Kain nie mógłby być potępiony za zabicie brata, gdyby nie wiedział, że zabójstwo jest grzechem, o czym mówi szóste przykazanie: „Nie będziesz zabijał”. Wj 20,13 BT. Nie jest więc prawdą, że Dekalog obowiązywał tylko Izraelitów. Obowiązuje nas wszystkich w niezmienionej formie, ponieważ przestrzegając go, nie wpadniemy w sidła szatana. Biblia mówi: „Staczaj dobry bój wiary, uchwyć się żywota wiecznego, do którego też zostałeś powołany... Nakazuję ci… abyś zachował przykazanie bez skazy i bez nagany aż do przyjścia Pana naszego Jezusa Chrystusa”. 1 Tm 6,12-14 BW.

Umywanie nóg jest obrzędem pokory ustanowionym przez Pana Jezusa w czasie Wieczerzy Pańskiej. Jednak w Starym Testamencie znana była tradycja umywania nóg, która wpisana była do zasad gościnności. Biblia mówi: „Przyprowadził go więc do swego domu, osłom dał obrok, po czym umyli nogi, jedli i pili”. Sdz 19,21 BT. „Ona wstała, oddała pokłon twarzą do ziemi i rzekła: Oto służebnica twoja jest niewolnicą gotową umyć nogi sług mojego pana”. 1 Sm 25,4 BT. Innym powodem była higiena ciała. Biblia mówi: „Następnie rzekł Dawid Uriaszowi: Wstąp do swojego domu i umyj sobie nogi (...)”. 2 Sm 11,8 BT. „Na listę wdów może być wciągnięta niewiasta (…) Mająca dobre imię z powodu szlachetnych uczynków: że dzieci wychowała, że gościny udzielała, że świętym nogi umywała (...)”. 1 Tm 5,9-10 BW.

W prawie Starego Testamentu są też przepisy nakazujące umywanie nóg i rąk przed składaniem ofiar w Świątyni. Biblia mówi: „Tak też powiedział Pan do Mojżesza: Uczynisz kadź z brązu, z podstawą również z brązu, do obmyć, i umieścisz ją między przybytkiem a ołtarzem, i nalejesz do niej wody. Aaron i jego synowie będą w niej obmywać ręce i nogi. Zanim wejdą do Namiotu Spotkania, muszą się obmyć w wodzie, aby nie pomarli. Tak samo, gdy się będą zbliżać do ołtarza, aby pełnić służbę i aby składać ofiarę spalaną dla Pana, muszą obmyć ręce i nogi, aby nie pomarli”. Wj 30,17-21 BT. Obmycia te miały symbolicznie wyrażać duchową czystość kapłanów, którzy składają Bogu ofiary i gotowość służenia Bogu.

Tę analogię można odnieść do nakazu umywania nóg ustanowionego przez Chrystusa. Każdy, kto przyjmuje ofiarę krzyża, powinien być godny jej przyjęcia, czysty, przaśny. Biblia mówi: „Czy nie wiecie, że odrobina kwasu cały zaczyn zakwasza? Usuńcie stary kwas, abyście się stali nowym zaczynem, ponieważ jesteście przaśni; albowiem na naszą wielkanoc jako baranek został ofiarowany Chrystus. Obchodźmy więc święto nie w starym kwasie ani w kwasie złości i przewrotności, lecz w przaśnikach szczerości i prawdy”. 1 Kor 5,6-8 BW. „Jeśli więc przyniesiesz dar swój przed ołtarz i tam wspomnisz, że brat twój ma coś przeciw tobie, zostaw tam dar swój przez ołtarzem, a najpierw idź i pojednaj się z bratem swoim. Potem przyjdź i dar swój ofiaruj!”. Mt 5,23-24 BT.

Zatem jak w Starym Testamencie, na znak czystości i gotowości służenia Bogu, Aaron i inni kapłani, umywali ręce i nogi, tak na znak gotowości przyjęcia ofiary Jezusa, służenia Bogu i bliźnim Jezus ustanowił zwyczaj obmywania nóg. Biblia mówi: „Wstał (Jezus) od wieczerzy, złożył szaty, a wziąwszy prześcieradło, przepasał się. Potem nalał wody do misy i począł umywać nogi uczniów i wycierać prześcieradłem, którym był przepasany”. J 13,4-5 BW. Umywanie nóg jest jak gdyby ponownym chrztem, w miniaturze.

„Podszedł też do Szymona Piotra, który mu rzekł: Panie, Ty miałbyś umywać moje nogi? Odpowiedział Jezus i rzekł mu: Co Ja czynię, ty nie wiesz teraz, ale się potem dowiesz. Rzecze mu Piotr: Przenigdy nie będziesz umywał nóg moich! Odpowiedział mu Jezus: Jeśli cię nie umyję, nie będziesz miał działu ze mną”. J 13,6-8 BT. W Starym Testamencie kapłanom za nie umycie rąk i nóg groziła śmierć. Tu Pan Jezus uzmysławia Piotrowi równie ważną konsekwencję – pominięcie tego obrzędu jest równoznaczne z pozbawieniem dziedzictwa – królestwa Bożego.

„Rzecze mu Szymon Piotr: Panie, nie tylko nogi moje, lecz i ręce, i głowę. Rzecze mu Jezus: Kto jest umyty, nie ma potrzeby myć się, chyba tylko nogi, bo czysty jest cały. I wy czyści jesteście, lecz nie wszyscy”. J 13,9-10 BW. Obmycie całego ciała, podobnie jak zanurzenie podczas chrztu, symbolizowało pozostawienie starego, grzesznego życia, a rozpoczęcie nowego. Jednak wraz z tą przemianą nie zawsze połączone było nowo narodzenie, wewnętrzna czystość, pokora, pełnienie woli Bożej i bezinteresowne służenie bliźnim, czego przykładem był Judasz. Jezus o tym wiedział, „Wiedział bowiem, kto go ma wydać; dlatego rzekł: Nie wszyscy jesteście czyści”. J 13,11 BW.

Na koniec padają bardzo ważne wyjaśnienia i nakazy. Biblia mówi: „Gdy więc umył nogi ich i przywdział szaty swoje, i znów usiadł, rzekł do nich: Czy wiecie, co wam uczyniłem? Wy nazywacie mnie Nauczycielem i Panem, i słusznie mówicie, bo jestem nim. Jeśli tedy Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem nogi wasze, i wy winniście sobie nawzajem umywać nogi. Albowiem dałem wam przykład, byście i wy czynili, jak Ja wam uczyniłem. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Sługa nie jest większy nad pana swego ani poseł nie jest większy od tego, który go posłał. Jeśli to wiecie, błogosławieni jesteście, gdy zgodnie z tym postępować będziecie”. J 13,12-17 BW.

Wszyscy wierzący są „królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem [Bogu] na własność przeznaczonym” 1 P 2,9 BT i dla nich obrzęd ten ma oznaczać nie tylko postawę pokory, ale też miłości i ofiarnej służby, jaką powinni cechować się uczniowie Jezusa. Biblia mówi: „Uczeń nie przewyższa nauczyciela ani sługa swego pana. Wystarczy, jeśli uczeń będzie jak jego nauczyciel, a sługa jak pan jego”. Mt 10,24.25 BT.

Zatem w Biblii znajduje się wyraźnie polecenie literalnego praktykowania tego obrzędu (Albowiem dałem wam przykład, byście i wy czynili, jak Ja wam uczyniłem). Pominięcie tego nakazu byłoby jednoznaczne z nieposłuszeństwem. A jak nieposłuszni, niepokorni mają jeść chleb symbolizujący ciało Jezusa i pić z kielicha symbolizującego krew Przymierza? Byłoby to niegodne przystępowanie do Wieczerzy Pańskiej. Biblia mówi: „Dlatego też kto spożywa chleb lub pije kielich Pański niegodnie, winny będzie Ciała i Krwi Pańskiej. Niech przeto człowiek baczy na siebie samego, spożywając ten chleb i pijąc z tego kielicha. Kto bowiem spożywa i pije nie zważając na Ciało [Pańskie], wyrok sobie spożywa i pije”. 1 Kor 11,27-29 BT.

Podsumowanie. Jezus pragnął, aby Jego uczniowie pojęli, że chociaż umył ich nogi, nie zaważyło to w najmniejszym stopniu na Jego godności. Będąc nieskończenie wyższym Jezus uświęcił swą łaską tę usługę i nadał jej odpowiednie znaczenie. W oczach tych, którzy odczuwają ducha tego obrzędu, nie stanie się on nigdy pustą ceremonią, ponieważ zawiera się w nim lekcja o stałej wartości wyrażona słowami: „(…) jedni drugim służcie z miłości”. Ga 5,13 NBG. Myjąc nogi uczniom Jezus dowiódł, że gotów jest do spełnienia każdej posługi, nawet najbardziej upokarzającej, która pozwoliłaby uczniom stać się „(…) dziedzicami Bożymi, a współdziedzicami Chrystusa (…)”. Rz 8,17 BW. Poprzez spełnienie wskazanego im obrzędu uczniowie zobowiązywali się służyć swoim braciom zgodnie z otrzymanym przykładem. Kiedy zaś obrządek ten jest sprawowany z należytą godnością, dzieci Boże wchodzą w święte więzi, by pomagać i błogosławić sobie nawzajem. Świadczą, że życie poświęcili służbie dla dobra bliźnich, korzystając z przykładu życia Wielkiego Nauczyciela.

Początek święcenia dnia Pańskiego sięga tygodnia stworzenia i wywodzi się z postanowienia Boga-Stworzyciela nieba i ziemi. Biblia mówi: „A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał stwarzając.” Rdz 2,2-3 BT.

Czy na pewno sobota jest siódmym dniem tygodnia? O złożeniu ciała Chrystusa w grobie Biblia mówi: „Pod wieczór już, ponieważ było Przygotowanie, czyli dzień przed szabatem...” Mk 15,42 BT oraz „Przyszedł do Piłata i prosił o ciało Jezusa… A był to dzień Przygotowania i nastawał sabat. A szły też za nim niewiasty, które razem z Jezusem przybyły z Galilei i widziały grób oraz jak składano ciało jego; Powróciwszy zaś przygotowały wonności i maści. Przez sabat zaś odpoczywały według przykazania.” Łk 23,52.54-56 BW. „Po upływie szabatu Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności, żeby pójść namaścić Jezusa. Wczesnym rankiem w pierwszy dzień tygodnia przyszły do grobu, gdy słońce wzeszło.” Mk 16,1.2 BT. Wyraźnie jest tu mowa o piątku, dniu Przygotowania, o sobocie (siódmym dniu) oraz o niedzieli – pierwszym dniu tygodnia.

Co mówi czwarte przykazanie Boże o prawdziwym dniu odpoczynku? „Pamiętaj o dniu sabatu, aby go święcić. Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką swoją pracę, ale siódmego dnia jest sabat Pana, Boga twego: Nie będziesz wykonywał żadnej pracy …, gdyż w sześciu dniach uczynił Pan niebo i ziemię, morze i wszystko, co w nich jest, a siódmego dnia odpoczął. Dlatego Pan pobłogosławił dzień sabatu i poświęcił go” Wj 20,8–11 BW. Tak naprawdę, żadne Boże przykazanie nie było tyle razy i z takim naciskiem powtarzane w całej Biblii, jak powyższe! Ponadto, jest tu mowa o pobłogosławieniu tego, i tylko tego dnia, jako szczególny wyróżnik spośród pozostałych dni tygodnia. Biblia tysiąclecia podaje: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić.” Wj 20,8 BT, przy czym słowo „uświęcić” komentuje: „Tzn. wyłączyć spośród innych dni i poświęcić czci Bożej oraz odpoczynkowi.”

Dlaczego czwarte przykazanie – jako jedyne – zaczyna się od słowa „pamiętaj”? Otóż słowo to wskazuje na szczególną ważność sobotniego dnia. Dzień ten miał pozostać w umysłach i sercach ludzi na zawsze. I to nie tylko jako pamiątka stworzenia: gdyż podobnie jak Bóg szóstego dnia ukończył swe dzieło, tak Syn Boży w dniu szóstym dokonał swojej misji, odkupując świat. Zbawienie stało się wtedy faktem! Biblia mówi, że Bóg „odpoczął dnia siódmego” Rdz 2,3 BT. Tak samo było z Panem Jezusem – sobotę spędził On w grobie. Pamiętając więc o święceniu tego dnia, dają chrześcijanie z jednej strony wyraz wiary w Boga-Stworzyciela, a z drugiej – w moc zbawczą Pana Boga.

Słowo „pamiętaj” potwierdza też fakt, że szabat istniał już, kiedy Bóg pisał przykazania na kamiennych tablicach na górze Synaj.

Czy sobota przeznaczona była tylko dla Żydów? Oczywiście, że nie! Przecież w szóstym dniu Bóg stworzył pierwszych ludzi, którzy z całą pewnością nie byli Żydami, a którzy już dzień później otrzymali nakaz święcenia szabatu. Nadto Biblia mówi: „Cudzoziemców zaś, którzy przystali do Pana, aby mu służyć i aby miłować imię Pana, być jego sługami, wszystkich, którzy przestrzegają sabatu, nie bezczeszcząc go, i trzymają się mojego przymierza, wprowadzę na moją świętą górę i sprawię im radość w moim domu modlitwy.” Iz 56,6.7 BW. „To szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu.” Mk 2,27 BT. Zwróćmy uwagę – „dla człowieka” (jest to wypowiedź Chrystusa), zatem można przyjąć, że sobota ma charakter powszechny, ogólnoludzki, uniwersalny.

Jakie dobrodziejstwa spotykają osoby święcące dzień sobotni? Biblia mówi: „Jeżeli powstrzymasz swoją nogę od bezczeszczenia sabatu, aby załatwiać swoje sprawy w moim świętym dniu, i będziesz nazywał sabat rozkoszą, a dzień poświęcony Panu godnym czci, i uczcisz go nie odbywając w nim podróży, nie załatwiając swoich spraw i nie prowadząc pustej rozmowy, wtedy będziesz się rozkoszował Panem, a Ja sprawię, że wzniesiesz się ponad wyżyny ziemi, i nakarmię cię dziedzictwem twojego ojca, Jakuba, bo usta Pana to przyrzekły.” Iz 58,13.14 BW.

Jaka inna obietnica związana jest ze święceniem dnia sobotniego? Biblia mówi: „Zaiste, przestrzegać będziecie sabatów moich, gdyż to jest znakiem między mną a wami po wszystkie pokolenia wasze, abyście wiedzieli, żem Ja Pan, który was poświęcam” Wj 31,13 BW. „Nadałem im również moje sabaty, aby były znakami między mną a nimi, aby wiedzieli, że Ja, Pan, jestem tym, który ich uświęca”. Ez 20,12 BW.

Jaki był stosunek Pana Jezusa do soboty? Wielu twierdzi, że dniem Pańskim jest niedziela. Jednak w interpretacji Jezusa, miano to przypada sobocie. Potwierdza to Jego wypowiedź: „Zatem Syn Człowieczy jest panem szabatu.” Mk 2,28 BT. Oznacza to, że sobota jest własnością Pana, czyli dniem Pańskim, świętym. Bywało i tak, że Chrystus był oskarżany o łamanie szabatu. Oskarżenie było ciężkie, ale niezgodne z prawdą. Biblia mówi: „Nie mniemajcie, że przyszedłem rozwiązać zakon albo proroków; nie przyszedłem rozwiązać, lecz wypełnić. Bo zaprawdę powiadam wam: Dopóki nie przeminie niebo i ziemia, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z zakonu, aż wszystko to się stanie”. Mt 5,17.18 BW. Jakże więc, w świetle powyższej wypowiedzi, mógł Pan Jezus nie przestrzegać przykazań? Źródła konfliktu należy raczej upatrywać w ówczesnych przepisach rabinicznych, które czyniły z szabatu ciężar nie do uniesienia. Pan Jezus nie mógł także znieść szabatu, skoro prosił: „Przetoż módlcie się, aby nie było uciekanie wasze w zimie, albo w sabat.” Mt 24,20 BG.

W dalszych dywagacjach należałoby odpowiedzieć na jeszcze jedno pytanie: Skoro szabat miałby nie obowiązywać chrześcijan, to dlaczego Pan Jezus tyle czasu poświęcił na nauczanie, jak należy go zachowywać? Niektóre cuda Chrystus (wydaje się) specjalnie dokonywał w szabat, aby nauczyć swoich naśladowców właściwego podejścia do tego świętego dnia. Biblia mówi: „Lecz przełożony synagogi, oburzony tym, że Jezus w szabat uzdrowił, rzekł do ludu: Jest sześć dni, w których należy pracować. W te więc przychodźcie i leczcie się, a nie w dzień szabatu! Pan mu odpowiedział: Obłudnicy, czyż każdy z was nie odwiązuje w szabat wołu lub osła od żłobu i nie prowadzi, by go napoić? A tej córki Abrahama, którą szatan osiemnaście lat trzymał na uwięzi, nie należało uwolnić od tych więzów w dzień szabatu? Na te słowa wstyd ogarnął wszystkich Jego przeciwników, a lud cały cieszył się ze wszystkich wspaniałych czynów, dokonywanych przez Niego.” Łk 13,14-17 BT. „Gdy Jezus przyszedł do domu pewnego przywódcy faryzeuszów, aby w szabat spożyć posiłek, oni Go śledzili. A oto zjawił się przed Nim pewien człowiek chory na wodną puchlinę. Wtedy Jezus zapytał uczonych w Prawie i faryzeuszów: Czy wolno w szabat uzdrawiać, czy też nie? Lecz oni milczeli. On zaś dotknął go, uzdrowił i odprawił. A do nich rzekł: Któż z was, jeśli jego syn albo wół wpadnie do studni, nie wyciągnie go zaraz, nawet w dzień szabatu? I nie mogli mu na to odpowiedzieć.” Łk 14,1-6 BT. „Idąc stamtąd, wszedł do ich synagogi. A [był tam] człowiek, który miał uschłą rękę. Zapytali Go, by móc Go oskarżyć: Czy wolno uzdrawiać w szabat? Lecz On im odpowiedział: Kto z was jeśli ma jedną owcę, i jeżeli mu ta w dół wpadnie w szabat, nie chwyci i nie wyciągnie jej? O ileż ważniejszy jest człowiek niż owca! Tak więc wolno jest w szabat dobrze czynić.” Mt 12,9-12 BT. Należy tu dodać, że ewangeliści Marek, Łukasz i Mateusz, spisali swoje dzieła ok. 20-30 lat po wniebowstąpieniu Chrystusa. I po tylu latach nadal poświęcają tak dużo miejsca opisowi działalności Jezusa w szabat! Pamiętajmy również, że: „I wiele innych znaków, których nie zapisano w tej książce, uczynił Jezus wobec uczniów.” J 20,30 (BT), natomiast te o szabacie i inne „zapisano, abyście wierzyli, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc mieli życie w imię Jego.” J 20,31 BT.

Gdyby Chrystus unieważnił sobotę, Jego uczniowie nie zachowywaliby szabatu. Biblia mówi: „Paweł według swego zwyczaju wszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi.” Dz 17,2 BT. Ten sam Paweł zapewniał: „To tedy zakon niszczymy przez wiarę? Nie daj tego Boże! I owszem zakon stanowimy.” Rz 3,31 BG, a Jakub ostrzegał: „Choćby ktoś przestrzegał całego Prawa, a przestąpiłby jedno tylko przykazanie, ponosi winę za wszystkie.” Jk 2,10 BT. Co więcej, apostoł Jan spisując Apokalipsę (ok. 95 r.) odnotował, że widzenie, jakie otrzymał miało miejsce „w dzień Pański”. Biblia mówi: „Doznałem zachwycenia w dzień Pański i posłyszałem za sobą potężny głos...” Ap 1,10 BT. Z uwagi na fakt, iż żaden tekst Pisma Świętego nie mówi o świętości pierwszego dnia tygodnia (niedzieli), a z doniesień historycznych wiemy, że chrześcijanie I wieku n.e. nie zachowywali tego dnia jako świętego, możemy mieć pewność, że Jan miał na myśli szabat – siódmy dzień. Skoro szabat nie obowiązywałby chrześcijan, w jakim celu apostoł Jan wspominałby o nim na początku wyżej wspomnianej Księgi?

Podsumowanie. Święcenie soboty (czyli szabatu, dnia Pańskiego, dnia świętego) jest przede wszystkim wiernym naśladownictwem Pana Boga, niosącym człowiekowi fizyczne i duchowe błogosławieństwa, jest też dowodem posłuszeństwa przykazaniom Stwórcy. Biblia mówi: „Syn Człowieczy jest panem szabatu.” Mk 2,28 BT. „Będziesz zważał na szabat, aby go święcić, jak ci nakazał Pan, Bóg twój. Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką twą pracę, lecz w siódmym dniu jest szabat Pana, Boga twego.” Pwt 5,12-14 BT. „To szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu.” Mk 2,27 BT. Święcenie szabatu to także wyraz wiary w istnienie Wszechmogącego. Biblia mówi: „Święćcie moje sabaty i niech będą znakiem między mną a wami, aby wiedziano, że Ja, Pan, jestem waszym Bogiem!” Ez 20,20 BW.

Bałwochwalstwem jest oddawanie czci stworzeniu zamiast Stwórcy. Biblia mówi: „Mienili się mądrymi, a stali się głupi. I zamienili chwałę nieśmiertelnego Boga na obrazy przedstawiające śmiertelnego człowieka, a nawet ptaki, czworonożne zwierzęta i płazy”. Rz 1,22-23 BW.

Przykazania Boże zabraniają oddawania czci bożkom i wszelkim obrazom i posągom. Biblia mówi: „Nie będziesz miał innych bogów obok mnie. Nie czyń sobie podobizny rzeźbionej czegokolwiek, co jest na niebie w górze, i na ziemi w dole, i tego, co jest w wodzie pod ziemią. Nie będziesz się im kłaniał i nie będziesz im służył, gdyż Ja Pan, Bóg twój, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze winę ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia tych, którzy mnie nienawidzą. A okazuję łaskę do tysiącznego pokolenia tym, którzy mnie miłują i przestrzegają moich przykazań.” Wj 20,3-6 BW.