Czy Biblia potwierdza istnienie czyśćca jako pośmiertnego oczyszczenia duszy, doprowadzającego do jej doskonałości koniecznej do osiągnięcia nieba? Czy duszom będącym w czyśćcu żywi mogą pomóc przez modlitwę lub datki na mszę w intencji zmarłych bądź też odpusty?
Nie ma żadnych wersetów biblijnych dających potwierdzającą odpowiedź na powyższe pytania. Wobec tego, skąd wzięła się taka koncepcja? Rozumując po ludzku, można powiedzieć, że nie jesteśmy tacy święci, aby pójść do Nieba, ale też nie zasługujemy na piekło z wyjątkiem największych grzeszników. W umysłach ludzkich powstało więc pragnienie zaistnienia drugiej szansy na poprawę i uświęcenie, choć Pan Jezus mówi tylko o dwóch możliwościach: „Wchodźcie przez ciasną bramę; albowiem szeroka jest brama i przestronna droga, która wiedzie na zatracenie, a wielu jest takich, którzy przez nią wchodzą. A ciasna jest brama i wąska droga, która prowadzi do żywota; i niewielu jest tych, którzy ją znajdują”. Mt 7,13.14 (BW). „Jeśliście więc razem z Chrystusem powstali z martwych, szukajcie tego, co w górze, gdzie przebywa Chrystus, zasiadając po prawicy Boga. Dążcie do tego, co w górze, nie do tego, co na ziemi”. Kol 3,1-2 (BT).
Boża koncepcja jest jasna: albo pójdziemy za głosem Pana Jezusa do Królestwa Bożego, albo na wieczne zatracenie! Dobrze ilustruje to przypowieść o budowie domu na skale lub na piasku. Biblia mówi: „Każdego więc, kto tych słów moich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale.... Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku. Spadł deszcz, wezbrały potoki, zerwały się wichry i rzuciły się na ten dom. I runął, a upadek jego był wielki”. Mt 7,24-27 (BT). W Biblii „skała” jest symbolem Boga: „On Skała, dzieło Jego doskonałe...”. Pwt 32,4 (BT). W przypowieści tej wyraźnie mowa o dwóch, a nie trzech możliwościach.
Dlaczego większość ludzi wybiera szeroką drogę wiodącą na zatracenie? Ponieważ ludzie ufają swoim przywódcom religijnym, a nie Biblii. A Biblia mówi: „Baczcie więc pilnie, jak macie postępować, nie jako niemądrzy, lecz jako mądrzy, (dziś) wykorzystując czas, gdyż dni są złe”. Ef 5,15-16 (BW). „Dlatego [postępujcie], jak mówi Duch Święty: Dziś, jeśli głos Jego usłyszycie, nie zatwardzajcie serc waszych...”. Hbr 3,7-8 (BT). Nauka o czyśćcu pozwala ze spokojem kroczyć po szerokiej drodze, ponieważ wierząc w czyściec, nie boimy się konsekwencji takiego wyboru. Problem w tym, że wszystko, czego naucza nas Bóg, dotyczy żywych, którzy mogą podejmować decyzje i działać. Dlatego za ziemskiego życia „Niech... będzie wam wiadomo, bracia, że zwiastuje się wam odpuszczenie grzechów przez Niego (Jezusa): Każdy, kto uwierzy, jest przez Niego usprawiedliwiony ze wszystkich [grzechów], z których nie mogliście zostać usprawiedliwieni w Prawie Mojżeszowym”. Dz 13,37-39 (BT). Czy umarli mogą cokolwiek zrobić, aby odwrócić się od swoich grzechów? Nie! Do żywych Biblia mówi: „Niechże więc grzech nie króluje w waszym śmiertelnym ciele”. Rz 6,12 (BT), a „Na co natknie się twoja ręka, abyś to zrobił, to zrób według swojej możności, bo w krainie umarłych, do której idziesz, nie ma ani działania, ani zamysłów, ani poznania, ani mądrości”. Koh 9,10 (BW). „To nie umarli chwalą Pana, nikt z tych, którzy zstępują do Szeolu (grobu), lecz my błogosławimy Pana odtąd i aż na wieki”. Ps 115,17-18 (BT).
Gdzie po śmierci jest miejsce na wiarę i przyjęcie ofiary Pana Jezusa? W świetle powyższych cytatów, zmarły nie ma możliwości wyznać „że JEZUS JEST PANEM, i w sercu swoim” uwierzyć, „że Bóg Go wskrzesił z martwych”. Rz 10,9.10 (BT). Mogą to zrobić tylko żywi, skoro w grobie nie ma żadnego myślenia i działania. „Wszyscy żyjący mogą jeszcze mieć nadzieję… ponieważ żyjący wiedzą, że umrą, a zmarli niczego zgoła nie wiedzą, zapłaty też więcej już żadnej nie mają, bo pamięć o nich idzie w zapomnienie. Tak samo ich miłość, jak również ich nienawiść, jak też ich zazdrość – już dawno zanikły, i już nigdy więcej udziału nie mają żadnego we wszystkim, cokolwiek się dzieje pod słońcem”. Koh 9,4-6 (BT). „Nie pokładajcie ufności w książętach ani w człowieku, u którego nie ma wybawienia. Gdy tchnienie go opuści, wraca do swej ziemi, wówczas przepadają jego zamiary”. Ps 146,3-4 (BT).
Wszystko więc, co człowiek może zdziałać, robi to za życia i żadne modlitwy, odpusty, msze za zmarłych i żadne pieniądze niczego nie zmienią po śmierci. Człowiek chciałby po śmierci dostać drugą szansę, ponieważ potrafi wymienić wiele powodów, dla których w tym życiu nie spełnił Bożych wymagań, aby być zbawionym. Na sądzie ostatecznym dowie się jednak dlaczego zapadł wyrok, od którego nie będzie odwołania: „I inną księgę otwarto, która jest księgą życia.I osądzono zmarłych z tego, co w księgach zapisano, według ich czynów. Jeśli się ktoś nie znalazł zapisany w księdze życia, został wrzucony do jeziora ognia. To jest śmierć druga – jezioro ognia”. Ap 20,12.15.14 (BT).
Jaki los czeka zmarłych? Biblia mówi: „Nie dziwcie się temu, gdyż nadchodzi godzina, kiedy wszyscy w grobach usłyszą głos jego; i wyjdą ci, co dobrze czynili, by powstać do życia; a inni, którzy źle czynili, by powstać na sąd”. J 5,28-29 (BW). „Udziałem zaś bojaźliwych i niewierzących, i skalanych, i zabójców, i wszeteczników, i czarowników, i bałwochwalców, i wszystkich kłamców będzie jezioro płonące ogniem i siarką. To jest śmierć druga”. Ap 21,8 (BW). Zwróćmy uwagę, że w Biblii mowa jest o dwóch rodzajach śmierci: pierwszej – „Do mężczyzny zaś [Bóg] rzekł: Ponieważ posłuchałeś swej żony i zjadłeś z drzewa, co do którego dałem ci rozkaz w słowach: Nie będziesz z niego jeść … wrócisz do ziemi, z której zostałeś wzięty; bo prochem jesteś i w proch się obrócisz!”. Rdz 3,17.19 (BT) oraz o śmierci wiecznej, zwanej śmiercią drugą – „A Śmierć i Otchłań wrzucono do jeziora ognia. To jest śmierć druga – jezioro ognia. Jeśli się ktoś nie znalazł zapisany w księdze życia, został wrzucony do jeziora ognia”. Ap 20,14-15 (BT). „A wielu z tych, którzy śpią w prochu ziemi, obudzą się, jedni do żywota wiecznego, a drudzy na hańbę i wieczne potępienie”. Dn 12,2 (BW). Dwie możliwości i nic więcej. Ci pierwsi powstaną do życia w pierwszym zmartwychwstaniu a drudzy na sąd i drugą śmierć w drugim zmartwychwstaniu.
I najważniejsze pytanie: Gdyby dusze osób liczących na zbawienie miały być oczyszczane w czyśćcu, jaki sens miałaby zbawienna ofiara Pana Jezusa? Biblia mówi: „A jak postanowione ludziom raz umrzeć, a potem sąd, tak Chrystus raz jeden był ofiarowany dla zgładzenia grzechów wielu, drugi raz ukaże się nie w związku z grzechem, lecz dla zbawienia tych, którzy Go oczekują”. Hbr 9,27-28 (BT). „Jeśliby nawet kto zgrzeszył, mamy Rzecznika wobec Ojca – Jezusa Chrystusa sprawiedliwego. On bowiem jest ofiarą przebłagalną za nasze grzechy i nie tylko nasze, lecz również za grzechy całego świata” 1 J 1.2 (BT). Do żywych pisze Jan, wskazując Jezusa jako Zbawiciela każdego człowieka, jeśli więc „wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości”. 1 J 1,9 (BT). Zatem oczyszczanie z wszelkiej nieprawości może odbywać się tylko za naszego życia.
Co zatem jest między pierwszą śmiercią a przyjściem Jezusa? Jest stan zwany w Biblii snem: „... a potem rzekł do nich: Łazarz, nasz przyjaciel, zasnął; ale idę zbudzić go ze snu. Tedy rzekli uczniowie do niego: Panie! Jeśli zasnął, zdrów będzie. Ale Jezus mówił o jego śmierci; oni zaś myśleli, że mówił o zwykłym śnie. Wtedy to rzekł im Jezus wyraźnie: Łazarz umarł”. J 11,11-14 (BW). „A wielu z tych, którzy śpią w prochu ziemi, obudzą się...”. Dn 12,2 (BW). W momencie przyjścia Zbawiciela z tego „snu” będą obudzeni tylko sprawiedliwi, „A nie ożyli inni ze zmarłych, aż tysiąc lat się skończyło. To jest pierwsze zmartwychwstanie. Błogosławiony i święty, kto ma udział w pierwszym zmartwychwstaniu: nad tymi nie ma władzy śmierć druga”. Ap 20,5-6 (BT).
Podsumowanie. Oprócz tego, co Biblia mówi, ważne jest też to, czego nie mówi. A nie mówi ani razu o „czyśćcu”. Nie ma też w niej żadnej sugestii, że pomiędzy śmiercią a zmartwychwstaniem cokolwiek się dzieje. Przykładem jest Łazarz, którego nie pytano, co się z nim działo w czasie „snu”, sam też niczego na ten temat nie mówił. Natomiast Biblia mówi: „Niechże więc grzech nie króluje w waszym śmiertelnym ciele, poddając was swoim pożądliwościom. Kiedy bowiem byliście niewolnikami grzechu, byliście wolni od służby sprawiedliwości. Jakiż jednak pożytek mieliście wówczas z tych czynów, których się teraz wstydzicie? Przecież końcem ich jest śmierć. Teraz zaś, po wyzwoleniu z grzechu i oddaniu się na służbę Bogu, jako owoc zbieracie uświęcenie. A końcem tego – życie wieczne. Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć, a łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym”. Rz 6,12.20-23 (BT). Dlatego nie warto liczyć na złudną nadzieję czyśćca i nieśmiertelność duszy, gdyż chrześcijańska nadzieja jest w Jezusie Chrystusie, naszym Zbawicielu.